Nieuwsbrief Spinnend web,
1e jaargang nummer 2
Voetzoekers en gillende keukenmeiden
Voetzoekers bewegen alvorens te knallen zigzaggend over de grond.
Een gillende keukenmeid geeft in aanloop tot de knal een snerpend gillend geluid.
- Quest for wisdom: Heidense wijsheid
- De barbaarse of de edele wilde?
- Agenda
- Nieuw(s) van de Speeltafel
- Quintessence
Oud en nieuw
Met oud en nieuw wensen we elkaar geluk toe en steken vuurwerk af; afkomstig van een goed ‘heidens’ gebruik om de kwade geesten te verdrijven.
In de oude ‘heidense’ tijden tot in het Romeinse Rijk begon het nieuwe jaar overigens pas in de lente. Dat is nog hoorbaar in de namen van de maanden ‘september’ tot ‘december’, die de nummering vanaf het maartse nieuwe jaar met de ‘zevende’ enz. tot de ’tiende’ maand van het jaar aanduiden. Pas met de christelijke kalender verschoof de jaarwisseling van de lente naar de winter. Zou de kerstening van het oude ritueel een extra laag aan het vurig en knallend wegjagen van geesten en afscheid nemen van het oude jaar hebben toegevoegd? Misschien morele bezinning op wat geweest is en het uitspreken van goede voornemen in het nieuwe jaar…?
Welke kwestie uit tweeduizendenzestien loert
op uren, dagen, maanden – bepaalt jouw koers ongezien?
Dat is de vraag, dat is de questie!
Welke reis wacht jou door 2017?
Met wie en waartoe? Wat laat je achter?
Wat neem je mee en wil je geven? En hoe? –
Hoe het leven goed te leven als een queeste in het labyrint?
als een quest for wisdom van het spelende kind…
Voor wie dit leest: het leven lacht je toe!
Quest for wisdom: heidense wijsheid?!
Etymologisch gaat het woord ‘heidens’ in de Germaanse en Gotische talen terug op ‘woest land’. Het werd door de katholieke kerk gebruikt om de mensen met een andere levensoriëntatie als ‘ongelovig’, als ‘barbaars’ en ‘ongedoopt’ aan te duiden. Kunnen we een andere klank horen achter die betekenis, die het vanuit een christelijk en kerkelijk referentiekader heeft gekregen? Een beladen woord door een sociale praktijk van insluiting en uitsluiting! Zonder die negatieve bijklank door die woordgeschiedenis zouden we heidens kunnen hertalen met ‘afgestemd op de natuurlijke ritmen en rituelen’. Net zoals de gebruiken van de zogenaamde primitieve volken zijn de heidense feesten en rituelen ‘in overeenstemming met de natuur’.
In die zin vergelijkbaar met Aboriginal en Indiaanse volken, die animistisch de gehele natuur als bezield beleven. In de ontmoeting tussen culturen blijkt het waarderen van verschillen een onderontwikkelde kunst. Veeleer zien we in de geschiedenis vergelijkbare patronen van onder- en bovenschikking. De mores van een culturele groep wordt tot standaard te verheven met een verdeel en heers-politiek. De dominante opvatting van de overwinnaars van een ideeëngeschiedenis zijn ‘wij’ versus ‘zij die niet bij ons horen’…
De barbaarse of de edele wilde?
Of de ‘primitieve’ culturen nu als barbaarse of als edele wilden worden bestempeld, zij blijven de vreemde ander. De naam ‘barbaren’ hebben de oude Grieken gegeven aan ‘hen die onverstaanbaar spreken’, dat wil zeggen niet Grieks spreken. Het terugkerende patroon is overheersing van wat als ‘primitief’ wordt bestempeld. Een levenswijze van dicht bij de natuur staan lijkt op zichzelf al de legitimatie te geven voor een beschavingsoffensief. De sociale praktijken gaan hand in hand met het morele gelijk. Zo verwees de klassieke leefregel ‘volg de natuur’ niet naar het volgen van natuurlijke ritmen, maar veeleer naar een redelijke beheersing van de natuurlijke impulsen. De christelijke leer gaat nog wat stapjes verder dan die stoïcijnse levenskunst met motto’s als ‘gedenk te sterven’, ‘bezint eer gij begint’ en ‘stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren’. Deze deugden ademen een tegen het natuurlijke levensgevoel ingaande, een levensvijandige geest, die de aandacht richt op het hiernamaals, op vergelding en vergeving, beloning en straf in een andere wereld. Wanneer de standaard wordt omgedraaid wordt ‘de edele wilde’ aan de geciviliseerde wereld als een spiegel voorgehouden; het proces van beschaving duidt men dan als een degeneratie van een oorspronkelijke goede natuur, zoals in de Romantiek.
Het blijft ook de questie voor 2017: hoe kunnen we de ander in diens anders-zijn waarderen, zonder het andere af te meten aan onze eigen culturele standaard, zonder elkaar de maat te nemen? Postmoderne Filosofen zoals Deleuze, Braidotti en Rizzuto spreken van de noodzaak minder rechtlijnig te denken volgens de zwart-wit logica van beter of slechter, meer of minder, hokkerig denken volgens een binaire beslissingsboom. Levenskunst in 2017 lijkt mij ook de kunst om meer speels te denken, zoals een aardbijenplant rizomatisch haar wortels in alle richtingen laat groeien!
Met de dialogische spelvormen van Mens, ken je zelf en de speelse dialoogvormen van Wat is de kwestie? – Wat is de questie! onderzoek je samen met anderen persoonlijke thema’s en levensvragen door te spelen met de symboliek van de vier elementen aarde, water, lucht en vuur en het vijfde element ether …
Agenda
Weesper Filosofie Kring: filosoferen over mediale levenskunst
- Data: woensdagen 18 januari – 22 februari – 29 maart – 26 april – 31 mei – 28 juni 2017
- Tijd: van 20.00 tot 22.00 uur
- Weesper filosofiekring 2016-2017 (voorjaar)
- Plaats: Het Lichthuis; Waagplein 10, 1381 XP Weesp
- Inleiding op een thema door deelnemers – Gespreksleiding: dr. Heidi S.C.A. Muijen
- Vrije toegang maar aanmelding verplicht: heidi@thymia.nl
High tea pensant met het Pythiaspel
- Thema: Doe een worp over een kwestie! En leer de tekenen te duiden…
- Datum: vrijdag 6 januari 2017
- Tijd: van 15.30 tot 17.30 uur
- Kosten: workshop met tapas, drankjes, koffie, thee e.d. € 65,=; idem inclusief het Pythiaspel: € 90,=
- In een kleine kring op locatie: info en opgave: heidi@thymia.nl
Interculturele ontmoetingsdag van de Quest for wisdom foundation
- Clash of civilisations of transculturele samenlevingsvormen? Met ereleden en dialoogtafels na de bestuursvergadering
- Voor bestuur, betrokkenen en belangstellenden
- Op 23 juni op locatie met hapjes en drankjes
- Info en opgave: bestuur@questforwisdom.org
Masterclasses spel en dialoog aan de hand van het moederspel en de vaderdialoogtafel
- Thema: zich bekwamen in het begeleiden van Spel en Dialoog in kleine kring met masterclasses spel, dialoog en filosofische levenskunst
- Plaats: op locatie in een kleine groep tot maximaal 8 deelnemers
- Kosten: per persoon per dagdeel inclusief koffie, thee en hapjes € 175,=
- Voor particulieren inclusief BTW
- Voor zzp-ers en zakelijke deelname exclusief BTW
- Deelname op basis van een individuele intake: heidi@thymia.nl
Huiskamer workshops aan de hand van een spel- of dialoogvorm
- Op locatie aan de hand van een spel- of dialoogvorm naar keuze
- Richtlijn: tussen 4 en 6 personen; afhankelijk van de spelvorm € 350,= tot € 550,=
Meerprijs per persoon per dagdeel € 50,= - Informeer naar mogelijkheden: heidi@thymia.nl
Zie: de complete agenda
Nieuw(s) van de Speeltafel
Terugblik op de feestelijk oprichting van de Quest for Wisdom foundation
Op donderdagmiddag 22 december is in het Lichthuis in Weesp de feestelijke oprichting van de Quest for wisdom foundation gevierd met een ontmoetingsmiddag rond het thema interculturele levenskunst. Samen met de stichting Culturele Droomwevers werd het thema muzikaal vertolkt onder de bezielende leiding van Henry Muldrow: gerapt en bezongen werden filosofische uitspraken van Plato en Aristoteles, Marcus Aurelius en Thoreau. Zie voor een terugblik.
De Quest for wisdom foundation verheugt zich in het feit dat Dirk de Wachter, Vlaams psychiater en bekend van de bestseller Borderline times, heeft toegezegd zich aan de stichting als erelid te verbinden. In zijn nieuwste boek De wereld van de wachter schetst hij rizomatisch een filosofisch perspectief op de zich verhardende tegenstellingen die onze tijd tekenen: “Alles lijken we vandaag te willen atomiseren. We neigen naar de benadering van de mens als eiland, als molecule. De splitsing als oplossing voor alle verschil. Tegelijkertijd is onze wereld nooit meer dan vandaag een fusiemaatschappij geworden. Ieder doet zijn ding in kleine entiteiten die steeds vaker onderdak vinden bij grotere clusters. De schaalvergroting is haast overal merkbaar: ziekenhuizen, scholen, gemeenten, bedrijven… Alles fusioneert.”
Tijdens de middag werd het spelmateriaal waarmee de zaal versierd was gebruikt om voor een voorspoedige toekomst van de stichting symbolen te kiezen, samen met de genodigden. Dat gebeurde op speelse wijze door het gooien van de dobbelsteen, door het draaien van de tol op het speelveld elementaire geluksrichtingen en dialogerend rond de beeldendialoogtafel Wat is de kwestie?-Wat is de questie!
De volgende Quest for wisdom symbolen zijn de stichting toegevallen:
- het vuur en het vurige geluk van transformatie
- handen van betrokkenen rond de stichting die haar missie helpen vorm te geven
- de filosofische lantaarn laat een wijs licht op kwesties schijnen, geïnspireerd op de woorden van zieneres Hildergard von Bingen: “De woorden die ik hoor, klinken niet als uit de mond van een mens, maar ze zijn als flitsende vlammen… ”
- de wijze kat, voorvoelt sensitief met alle haartjes op haar lijf op welke tekenen des tijds te letten voor het vinden van een goede koers!
Tussendoor klonken filosofische overpeinzingen op muziek en reflecties op de Wereld van De Wachter. Kan mediale levenskunst een antwoord geven op de verhardende tegenstellingen in deze tijd? Zo schrijft Giovanni Rizzuto: “De wereld is hyperkinetisch geworden en brengt bestaande sociale verhoudingen, tradities, instituties en denkbeelden aan het wankelen, en verandert of ondermijnt ze zelfs.” Het mediale noemt Rizzuto een ‘stille roep’, het lijkt veeleer om een diep verlangen te gaan, een tussenruimte, een midden tussen mensen: “Het enige wat we kunnen doen is ons openstellen, waarna het grote wachten volgt. (…) De kunst is te leven vanuit dit vluchtige, onvoorspelbare en onbeheersbare midden.”
Lees meer: Quest for wisdom foundation ontmoetingsdag 22-12-2016 (verslag)
Vooruitblik op komende initiatieven en interculturele ontmoetingsdagen
De Quest for wisdom foundation heeft zich ten doel gesteld “het doen ontwikkelen en bevorderen van interculturele levenskunst door middel van educatief materiaal op basis van symbolen, rituelen en verhalen, die dienstbaar zijn aan menswording en gemeenschapsvorming in een cultuur van tolerantie en culturele diversiteit door middel van het aanboren van de eigen en gezamenlijke historische interculturele wortels en wijsheidstradities.”
Het gedachtegoed van Dirk de Wachter, als erelid van de stichting, staat centraal bij een volgende ontmoetingsdag in dialoog met andere visionaire en bezielende sprekers, zoals Vinod Bhagwandin en filosoof van de mediale levenskunst Giovanni Rizzuto. In dialoog en met spel gaan we ons met genodigden buigen over de vraag: stevenen we af op een clash of civilisations of zien we even zovele inspirerende voorbeelden van maatschappelijke kantelaars en vormen van transculturele levenskunst?
Hoe goed om te gaan met verschillen?,- de interculturele kwestie in onze tijd die door Paul Scheffer zo’n 15 jaar geleden in het NRC als maatschappelijk vraagstuk is ingebracht als het “drama van de multiculturele samenleving”. Daarvoor was het internationale debat al op scherp gezet door Samual Huntingtons boek over de Clash of Civilizations. Sindsdien klinken er harde tonen in een verhit politiek debat en rollen de meningen over menige borreltafel; buitelen voor- en tegenstanders van tolerantie en een menswaardige opvang van vluchtelingen over elkaar in de sociale media …
Filosofisch gezien luidt de vraag: wat is de questie achter deze kwesties? Belangrijk is een ethische en politieke bezinning op deze vraag: Hoe gaan we om met ‘de vreemde ander’? De buitenlander, de verschoppeling, de randfiguur….. Wanneer we de blik niet alleen naar buiten maar ook naar binnen richten raken we een diepere laag, de questie achter veel beladen kwesties: Hoe open te staan voor de vreemde ander in onszelf?
Informeer naar mogelijkheden om in projecten van de Quest for wisdom foundation te participeren: bestuur@questforwisdom.org
Kringen rond de Quest for wisdom
Dichters, musici en andere kunstenaars zijn vaak wijzere raadgevers dan politici! Muziek raakt ons direct in het hart. We kunnen haar beschouwen als een transculturele vorm, waarin we elkaar over de grenzen van culturen heen kunnen verstaan. Heeft interculturele levenskunst niet de taak een transformatieve taal te ontwikkelen, die ons buiten de verhitte tegenstellingen brengt? Door het ontwikkelen van een taal die de ziel raakt, die ons moreel en over grenzen van culturen heen laat voelen. Zoals de archetypische beelden en symboliek uit mythen, sprookjes, films zoals de Hobbit en de Lord of the Rings. Deze en andere wijsheidsverhalen uit Oost en West, Noord en Zuid liggen aan de basis van het volgende project dat de stichting zich ten doel heeft gesteld: de ontwikkeling van een wijsheidsweb op basis van een Rad van interculturele levenskunst.
Maak laagdrempelig kennis met het gedachtegoed van de stichting via gameforwisdom.com. Wie actief aan de verdere ontwikkeling van educatief activiteiten en wil participeren, of als Quest for Wisdom©spelbegeleider geschoold wil worden, kan zich aanmelden via: heidi@gameforwisdom.com
Quintessence
Aarde, water, lucht en vuur en … het vijfde element, de quinta essencia:
Hoor de Quintessence in het Liefdesgedicht van Hans Andreus, Nederlands dichter en schrijver, 1926 – 1977
Je bent zo
mooi
anders
dan ik,
natuurlijk
niet meer of
minder
maar
zo mooi
anders
ik zou je
nooit
anders dan
anders willen
5 nr 3, 5 nr 2, 5 nr 1, 4 nr 5, 4e nr 4, 4 nr 3, 4 nr 2, 4 nr 1, 3 nr 4, 3 nr 3, 3 nr 2, 3 nr 1, 2 nr 4, 2 nr 3, 2 nr 2, 2 nr 1, 1 nr 2, 1 nr 1
