Wim van de Laar
Uit: Tijdschrift voor yoga van de Vereniging Yogadocenten Nederland (VYN), september 2015, www.yoganederland.nl
In de herfst trekken de sapstromen van planten en bomen zich terug. De uitbundigheid van lente en zomer verdwijnt. Bomen laten hun bladeren los, takken lijken te verdorren. Alleen de naakte stammen blijven in zichzelf gekeerd staan. In de winter krijgt dat proces zijn uiterste verstilling. Het uiterlijke leven is teruggekeerd naar zijn welhaast vormloze, ongeziene oorsprong. Waar het in de lente weer uit tevoorschijn komt.
In de Katha Upanishad wordt de innerlijke weg van yoga op soortgelijke wijze omschreven. De ‘ommekeer’ begint met een afwenden van de wereld buiten, het loslaten van de hang naar zintuiglijke prikkels. Daarna verstilt het denken dat daarmee verbonden is (manas). Hoewel de verstrikking met het ik-gevoel (ahamkara) nog voortduurt, voelt de yogi zijn interesse voor het mijn en dijn wegvallen. Zijn beleving ‘beperkt’ zich tot zijn innerlijke wereld en wordt subtieler. Met deze zuivering van zijn aandacht nadert hij meer en meer de bron van zijn diepste zijn.
Door het ene los te laten gaat hij op in dat wat het overstijgt. In de toestand van totale verstilling, wanneer ook de uiterst fijne, intuïtieve intelligentie (buddhi) roerloos is, kan de ‘plotse’ herkenning en vereniging met het Zelf gebeuren. Dan verenigt hij zich met het oorspronkelijke ‘zelf-zijn’, ofwel louter Bewustzijn.
De Aitareya Upanishad bezingt die ongeziene, innerlijk verblijvende oorsprong als volgt:
‘Al dit wordt opgeworpen door Bewustzijn. Bewustzijn geeft het werkelijkheid. Dit hele universum wordt geleid door Bewustzijn. Bewustzijn is zijn grondslag. Bewustzijn is Brahman.’
Het grote wonder dat dan geschiedt is het wegvallen van alle onderscheid. Het eigen zelf en al wat is, binnen en buiten, er is geen verschil meer. Alles is het Zelf en het Zelf is alles. Je bent dát waaruit alles wordt geboren, waarin alles bestaat en waarin alles verdwijnt. Én wat dat alles overstijgt. Er is geen ander.
[1] Bron: A manuscript page of The Aitareya Upanishad is found embedded inside the Rigveda (Sanskrit, Devanagari script) – Ms Sarah Welch
