Skuridat

0

Fred de Haas, tekst, vertaling/ bewerking

Bron: Antilliaans Dagblad, zaterdag 23 mei 2020
deel 1deel 2deel 3deel 4 deel 5deel 6 – deel 7 – deel  8deel 9 – deel 10deel 11deel 12

Gedichten als troost

Altijd zijn er tijden geweest waarin ook de ‘gemiddelde’ mens op zoek ging naar zichzelf en zijn vergankelijke plaats in deze onbegrijpelijke wereld.

Filosofen, kunstenaars, schrijvers en dichters doen dit vaker. Een mens leeft niet van brood alleen. In deze serie heb ik voor u enkele dichters geselecteerd die, nu eens eenvoudig, dan weer iets ingewikkelder, hun visie op de natuur, de wereld, zichzelf en de ander hebben verwoord. Ze zouden aangevuld kunnen worden met honderden andere woordkunstenaars.

Hier reiken een Argentijn, enkele Curaçaoënaars en Arubanen, Fransen en een Chileense en Russin elkaar de hand. Laten we even rust en afstand nemen van het dagelijkse nieuws uit het rampjaar 2020. U hoeft er niet voor naar buiten. Maar wel naar ‘binnen’.

Julio Perrenal

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was, vanwege de dreiging van Duitse onderzeeboten, Curaçao verduisterd, evenals de andere Caribische eilanden. Daarover gaat onderstaand lied dat werd gemaakt door Jules de Palm, Pierre Lauffer en René de Rooy. Ze noemden zich ‘Julio Perrenal’, een pseudoniem dat de beginletters van hun namen bevatte. Het waren jongens van in de twintig die zich afzetten tegen de overheersende invloed van vooral Amerikaanse en Latijns-Amerikaanse muziek.

Pierre Lauffer (1920-1981)

Toen Pierre Lauffer werd geboren (1920) was Curaçao nog een kolonie en de Nederlandse invloed was groot. Iedereen kende en zong ‘De paden op, de lanen in’. De jongens hadden bepaald geen hekel aan de Nederlander of de Nederlandse taal. Ze spraken alle drie het Nederlands voortreffelijk, met dank aan de Fraters van Tilburg.

Maar ze wilden vooral ook liedjes in hun moedertaal kunnen zingen en wel op inheemse ritmes. Ze wilden teksten die hun echte identiteit weerspiegelden. En die maakten ze dan maar zelf.

Daarover heeft Jules de Palm geschreven in ‘Julio Perrenal, dichters van het Papiamentse lied’ (De Bezige Bij, 1979). Hierin verscheen ook ‘Skuridat’. 
Gitarist Julian Coco – wie herinnert zich niet die geestige, markante man? – verzorgde de muzieknotatie.

Onderstaande Nederlandse bewerking kan ook in het Nederlands worden meegezongen.
Ik heb de laatste strofe hier weggelaten omdat deze te tijdgebonden is.

Dit liedje is ook in het Papiaments berijmd. Daar hield Jules de Palm van. Dan kon je het beter onthouden, vond hij. Pierre, daarentegen, vond het ritme van de taal belangrijker. En dat heeft hij, met veel succes, in zijn latere werk dubbel en dwars laten zien.

Skuridat

Verduistering

Awor ku lus a disparsé
Korsou a bira trist’unbé
I hendenan ta kik fada
Ku nan bentananan sera

Si bo ke dal un keiru afó
Ai perkura no bai bo so
Pasobra tin hende golos
Ku ke horta bo kos

I si bo dal un stap robes
Tin risk’i kibra bo kabes
Chojurnan tur ta bon pura
I abo pober ta mata

Si bo ke pasa un ratu bon
Pasa den alameda, shon,
Pa gosa senoritanan
Ta namora nan yonkuman

Mas hopi kos a sosodé
Awor ku lus no ta sendé
Ta ken lo por a pensa esei
Promé ku guera t’ei

Julio Perrenal

Nu al het licht verdwenen is
en iedereen vol ergernis,
lijkt Curaçao wel een gesticht
met alle ramen stevig dicht.

En wil je dan toch ergens heen,
ga dan maar liever niet alleen!
Ook boeven gaan er graag op uit,
beschouwen je als buit.

En als je struikelt, wee, o wee!
riskeer je er je leven mee,
want wegpiraten hebben haast:
het is de dood die op je aast!

En als je toch iets leuks wilt doen,
ga dan maar naar het Stadsplantsoen,
dan zie je meisjes ‘s avonds laat
nog met hun vriendjes over straat.

En, o, wat is er veel geschied
 – want al dat licht dat was er niet –
Wie zou dat ooit hebben gedacht
lang vóór die oorlogsnacht!

Vertaling/ bewerking FdH

 

Avatar foto

studeerde cum laude af in de Franse, Spaanse en Portugese taal- en letterkunde. Vanaf het begin combineerde hij zijn functies met werkzaamheden als literair vertaler. Fred de Haas vertaalde onder meer uit het Papiaments, het Frans, het Spaans en het Russisch. Hij is leider, zanger en gitarist bij het Latijns-Amerikaans ensemble Alma Latina.