Verpakt als fragment in de lichtende woorden uit De Duizendkunstenaar[1] van Manfred Kyber met als thema herinnering.
Kathy Anita de Vries-de Graaf
Wijsheidsweb, 19 december 2019
De nacht spreidde zijn sterrentapijt over het heilige land van India en op dat tapijt van sterren daalde langzaam en statig een engel op aarde neer, die Mantao’s kleine ziel in zijn armen droeg om deze behoedzaam en liefderijk in de kelk van de lotusbloem neer te vlijen.
Wanneer ik opmerk dat hij Mantao’s kleine ziel droeg, moet je dat niet zo opvatten dat Mantao een kleine ziel zou bezitten, arm aan diepe gevoelens en zwak aan geestelijke krachten.
De ziel van Mantao, de duizendkunstenaar, was groot, sterk en rijk en wanneer zij hoog boven de sterren haar wieken repte, klonk het als klokgelui in vredestijd na een dag van noeste arbeid.
Doch het was maar een mensenziel – en weet je, wanneer een engel die over een mensenziel waakt, die aan hem toevertrouwde ziel uit de wereld, die hoog boven de sterren is gelegen, naar deze wereld brengt, wordt de mensenziel zwak en vermoeid als een klein kind, want het is een lange weg en het duurt geruime tijd voor de mensenziel aan de aarde en de vreemde bodem gewend is geraakt, die meer doornen dan rozen draagt.
Dat weten jullie allemaal, want allemaal zijn jullie op het sterrentapijt naar beneden gedragen, ook al zijn jullie dat dan vergeten.
De Verhevene zegene je pad, zei de engel. En moge Hij in jouw pad allen zegenen voor wie jij erop uitgetrokken bent….
Zikar
In de Soefi-terminologie betekent Zikar herinnering. De herinnering aan onze oorsprong, aan daar waar wij vandaan komen en weer naar terugkeren.
Het oproepen van de herinnering door middel van het herhalen van de oeroude woorden LA EL LA HA-EL ALLAH HU: Niets bestaat dan God, alleen God is, is een geheiligde oefening om dichter bij het mysterie van het Goddelijke te komen.
Omdat wij door alle ruis van de wereld zo verwijderd zijn van de stilte van de herinnering, vond ik deze woorden van Manfred Kyber, weliswaar in sprookjesvorm, de mooiste Kerstwens of misschien wel Kerstzegen….
Manfred Kyber
Heel graag wil ik langs deze weg de aandacht vestigen op het bijzondere werk van Manfred Kyber. Kyber werd in 1880 in Riga geboren en was een Duitse schrijver, criticus, vertaler en dichter.
Hij schreef onder andere zeer fijnzinnig proza, waaruit een diep verlangen spreekt de ziel kenbaar te maken en een verbinding tot stand te brengen met die andere wereld, waar de oorsprong van de mens ontsluierd wordt.
Even treffend is zijn liefde- en respectvolle benadering van het kind, die een natuurlijke vanzelfsprekendheid ademt. Een vanzelfsprekendheid waarmee Kyber het kind positioneert in zijn of haar eigen zijn. Hij hanteert zo zuiver het perspectief van het kind en vindt, wat dit essentiële aspect betreft, zijn gelijke in het werk van de psychologe Martine Delfos, zij het vanuit een andere discipline. Met de haar eigen intensiteit roept zij ons op en herinnert ons werkelijk open te staan voor en te resoneren op het wezen van het kind. Dat laatste vraagt om een bescheiden opstelling van onszelf als volwassene.
Kyber werd onder andere beïnvloed door het gedachtegoed van Rudolf Steiner, die hij in 1911 ontmoette, waarna hij zich ook aansloot bij de Antroposofische Beweging.
Naast de thematiek van het perspectief van het kind droeg hij in zijn werk ook zijn liefde voor dieren uit en benadrukte hij een integere verhouding tussen mens en dier. Dit concretiseerde hij onder andere door zijn lidmaatschap van de dierenbescherming, wat in die tijd geen vanzelfsprekendheid was.
Kyber stierf veel te jong in 1933 op 53-jarige leeftijd, maar liet een prachtig oeuvre na, dat het verdient gelezen te worden.
Misschien juist nu met de Kerstdagen in het verschiet…
[1] Kyber, M. (1996). De Duizendkunstenaar, een legende uit het Oude India. Hoofddorp: Sirius En Siderius.
