Paul Mulders
Soefi stromingen — Over de mystieke soefi stroming: de tasawwuf — De oorsprong en ontwikkeling van tasawwuf — Vooraanstaande soefi-mystici — Soefi-ordes in oost en west — Over een universele stroming binnen de soefi-leefwijzen
Soefisme is vooral een westers woord. Het werd voor het eerst gebruikt door Europese oriëntalisten in de laat achttien- en negentiende eeuw toen zij de geschriften van de grote soefi’s of mystici uit de Levant gingen bestuderen, onderzoeken en vertalen.
Het gebruik ervan werd versterkt en raakte meer ingeburgerd toen sinds het begin van de twintigste eeuw enkele soefi-ordes en hun leraren naar het westen kwamen en daar hun leringen verspreidden. Sommigen, zoals de soefi-leraar Hazrat Inayat Khan kozen daarbij van meet af aan een universele toon. Anderen bleven trouwer aan de traditionele binding met de Islam.
Een bredere komst naar en receptie in westen vindt plaats aan het begin van de twintigste eeuw. De soefibeweging van Hazret Inayat Khan is afkomstig uit India en was een van de eerste, zo niet de eerste.
Later volgden de Shadhili’s vanuit de Maghreb. Zij hadden sinds de jaren dertig grote invloed op enkele Europese intellectuelen, die zich tot de ‘perennial wisdom’-traditie rekenden.
In de jaren zestig volgden er meer ordes, zoals de Helveti-Jerrahi’s, de Mevlevi’s (de orde van de draaiende derwisjen, genoemd naar Mevlana Rumi) en de Nimatullahi’s (uit Iran). Met de arbeidsmigratie naar het Westen kwamen ook meer traditionele en strikt islamitisch georiënteerde ordes mee, zoals de Naqshbandi’s en haar vertakkingen.
Een andere internationaal betekenisvolle is het Golden Sufi Center. Llewellyn Vaughan Lee — de leraar van deze orde — heeft sinds het millennium zijn onderricht gericht op individuele leerlingen, bewust verlegd naar de betekenis van de grote vragen van deze tijd: globale ecologie, klimaatverandering en de nu zo kwetsbare eenheid van de mensheid.
De meeste van de hierboven genoemde tariqah’s hebben ook een vertegenwoordiging in Nederland. Het is in soefi-kringen geen gebruik om daar reclame voor te maken. Het is aan de belangstellende/zoeker zelf om de weg van zijn of haar hart te vinden.