Maand Januari 2

Mensis Ianuarius, louwmaand, ijsmaand, wolfsmaand, hardmaand, Nieuwjaarmaand, wintermaand

Machteld Roede

calendarium 1, calendarium 2, calendarium 3 en calendarium 4 — januari 1, januari 2 en januari 3 — februari 1, februari 2 en februari 3 — maart 1, maart 2 en maart 3 — april 1, april 2 en april 3 — mei 1, mei 2 en mei 3 — juni 1, juni 2 en juni 3 — juli 1, juli 2 en juli 3 — augustus 1, augustus 2 en augustus 3 — september 1, september 2, september 3 en september 4 — oktober 1, oktober 2, oktober 3 en oktober 4 — november 1, november 2, november 3 en november 4 — december 1, december 2, december 3 en december 4

Upgrade 7 januari 2025

Enkele jaarlijkse dagen uitgelicht

Op 7 januari is het bij de Orthodoxe christenen, die de Juliaanse kalender volgen, Kerstmis; bijvoorbeeld in Rusland, Armenië (Armeens-apostolische kerk, Georgië (Georgisch-Apostolische Autonome Orthodoxe Kerk)  en Servië. Met uitzondering echter van Oekraïne en ook in de meeste orthodoxe kerken in Nederland, die overgingen naar 25 december. Ook Koptisch Kerstmis (Koptisch, Ethiopisch en Eritrees Orthodoxe Kerk) valt in januari.

Driekoningen of Epifanie

De eerste week van januari staat voor velen nog in het teken van Jezus geboorte. De kerstcyclus eindigt op 6 januari, of in de vernieuwde katholieke liturgie hier en in België op de eerste zondag na 1 januari, wanneer Driekoningen — bij de rooms katholieken ook Epifanie, de Openbaring van de Heer (Solemnitas Epiphaniae Domini) genoemd — wordt gevierd.

In sommige landen is Driekoningen een feestelijk gebeuren, zoals in Spanje. Op veel plaatsen is er een aankomst van de vrij hilarisch geklede koningen. Per boot, per trein, per helikopter of zelfs via drie parachutesprongen. Daarna volgen grote optochten, de koningen op kamelen.

Het oude verhaal dat gaat drie magiërs uit het oosten, geleid door een opvallend heldere ster, op zoek gingen naar de koning der joden, en tenslotte in Bethlehem de pasgeboren Jezus vonden.

Het aantal dagen tussen Kerstmis en Driekoningen zou het aantal dagen zijn dat de drie magiërs onderweg waren naar Jezus. (Volgens het bijgeloof brengt het ongeluk om na die periode nog kerstversiering in huis te hebben).

De gebeurtenis is beschreven in het bijbelboek Mattheus 2:1-18, en wordt wel gezien als voorspeld in het visioen van de heidense ziener Bileam, beschreven in het oude Hebreeuwse bijbelboek Numeri 24:17. Het vers beschrijft Bileams vierde orakel, waarin hij profeteerde over een ster of scepter die in Israël zou oprijzen. Hij voorspelde een grote koning die uit Jacob zou voortkomen, die het koninkrijk Moab — in het huidige Jordanië — en alle vijanden zou overwinnen.

Het evangelie van Mattheus spreekt niet over een stal — al evenmin als Lucas — niet over wijzen of koningen maar over magiërs, waarmee waarschijnlijk astrologen worden bedoeld. De Nieuwe Bijbelvertaling spreekt eveneens van magiërs in plaats van wijzen. Ook wordt hun aantal niet genoemd. Hun aantal werd waarschijnlijk tot drie vanwege de drie geschenken die ze meebrachten. (Of is dit een kip-en-het-ei verhaal).

In de loop der vele eeuwen kreeg de Driekoningen legende de nu bekende inhoud — mede door apocriefe geschriften.
In de beeldende kunsten werd aanvullende informatie ontleend aan de 13^e-eeuwse Legenda Aurea en aan de Historia Trium Regum (1364) van Johannes von Hildesheim.

De drie magiërs werden in het Hebreeuws Galgalat, Malgalat en Sarathin genoemd en in het Grieks Apellius, Amerius en Damascus. Sinds de Middeleeuwen staan ze bekend onder hun gelatiniseerde Perzische namen Caspar, Balthasar en Melchior. Zij schonken het Christuskind respectievelijk mirre, wierook en goud. Hun leeftijden, respectievelijk 20, 40 en 60 jaar, zouden de volwassen levensfasen symboliseren, maar ook de drie toen bekende continenten Europa, Afrika en Azië.

Vanaf de 9^e en 10^e eeuw komt de benaming drie koningen in zwang. Ze werden een metafoor voor hoe de heersers van alle volken zich onderwierpen aan Jezus en het christendom. Ze worden nu ook met kronen afgebeeld, in plaats van de eerdere Frygische mutsen; maar de dromedarissen blijven.

Ster van Bethlehem

De Ster van Bethlehem wordt alleen kort genoemd in het Mattheüs 2, waar staat geschreven hoe magiërs uit het oosten de ster volgen om het huis van Jozef en Maria in Bethlehem te vinden. Bij Lucas 2 is er geen sprake van een ster of van magiërs uit het oosten.
Volgens Mattheüs (2:9) wees de Sterre de plaats aan waar het goddelijk kind geboren zou zijn door er recht boven te staan.

Er is gezocht naar mogelijke astronomische verklaringen voor de Ster van Bethlehem.

Ster of supernova

Om de precieze positie van de ster te bepalen zouden de magiërs daarvoor de beschikking moeten hebben gehad over een 17^e-eeuwse telescoop. Maar dan nog was de aanduiding zo onnauwkeurig, dat ze wel honderden huizen in Bethlehem hadden moeten doorzoeken.
Het probleem is ook, dat door het draaien van de aarde niet is aan te geven wanneer precies een ster waar staat. Daarnaast staan sterren zo ver weg dat het ‘volgen’ ervan als gids niet mogelijk is.
Uit de Griekse tekst van Mattheüs (en anatolei) is trouwens niet op te maken of de magiërs toen ze nog in het oosten waren, de ster aan de oostelijke hemel zagen opkomen of bij dageraad.
Alles wijst er op dat de Sterre geen ster kan zijn geweest. De Sterre kan ook geen meteoriet zijn geweest, omdat die maar zeer kort te zien is. Een maandenlang zichtbare supernova is genoemd. Die is rond het begin van onze jaartelling echtere niet bekend.

Komeet

Een andere optie is een komeet, de restanten van een bevroren modderbal uit de begintijd van het zonnestelsel waarvan bij het dicht naderen van de zon het ijs is verdampt.
Meermaals is gedacht aan een passage van de beroemde heldere komeet van Halley, een van de periodieke kometen. Periodieke kometen keren regelmatig terug, hun komst is redelijk voorspelbaar en hun vroegere verschijningen zijn redelijk bekend. Halley is ongeveer elke 76 jaar duidelijk zichtbaar aan de sterrenhemel, zoals rond 12 jaar v.o.j en vervolgens in het jaar 65 n.o.j. Halley wordt echter wel een onheilskomeet genoemd, wat toch weinig past bij een goddelijk genoemde geboorte.
Een niet-periodieke komeet is praktisch eenmalig verschijnt onverwacht, onvoorspelbaar. Een vroeger verschijnen ervan is achteraf niet te berekenen, tenzij een betrouwbare bron de gebeurtenis beschreef.

Samenstand van planeten

Een veelvuldig genoemde verklaring is een samenstand van heldere planeten. Aangezien planeten over langere perioden goed te bepalen banen volgen, is ook voor een datum rond twee duizenden jaren geleden de toenmalige posities van de planeten vrij nauwkeurig te berekenen.

Er was een conjunctie tussen Jupiter en Saturnus in het jaar 7 v.o.j. Toen stonden de planeten echter niet bijzonder dicht bij elkaar. Wel kwam het elkaar dicht naderen drie keer voor, op 19 mei, 30 september en 3 november; deze samenstand duurde enkele maanden. Zo’n samenstand vindt echter regelmatig plaats en is dus niet zo’n uniek gebeuren als van de Sterre wordt verhaald.
Op grond van de conjunctie van Jupiter en Saturnus, en het moment dat toen de volle maan net boven de horizon kwam, berekende Rudie Vercauteren dat het geboortemoment viel op 6 januari van het jaar 6 v.o.j., in het teken van pisces (vis). Een andere berekening kwam tot 7 januari van het joodse jaar 4151 (jaar 7 v.o.j.) tegen middernacht[4].

Tevens is gewezen op de samenstand tussen Jupiter en Venus in juni van het jaar 2 v.o.j. Dit was meer spectaculair aangezien Venus veel helderder is dan Saturnus, en de twee planeten elkaar zo dicht naderden dat ze toonden als één enkel object. Dit zomernachthemel verschijnsel was echter slechts enkele dagen zichtbaar.

Magie niet breken

Het is zinniger de bijbeltekst niet te beschouwen als een historisch verslag, en geen feitelijke astronomische verklaring te zoeken bij de religieuze tekst. Er is trouwens weinig verifieerbaar van vrijwel de meeste in de bijbel beschreven geschiedenissen.
Verder spreken Mattheüs en Lucas elkaar op een aantal punten tegen over wat zich na de geboorte afspeelde. Mattheüs verhaalt over de lange vlucht naar Egypte om aan de kindermoord van Herodes te ontkomen, terwijl in Lucas het gezin na de besnijdenis al na 42 dagen terugreist naar hun huis in Nazareth (2:22). Nog wel via Jeruzalem, de stad van Herodes. Legende fictie die kan verschillen, al noemen ze beiden wel Bethlehem.
Is hun geboorteverhaal zo geschreven, omdat volgens de oude geschriften de Messias in Bethlehem geboren zou worden?

Ook andere belangrijke figuren als Alexander de Grote, keizer Augustus, de god Krishna en Boeddha werden wonderen rond de geboorte toegeschreven, met goddelijke inmenging en bijzondere voortekenen.
Wat is er tegen het kerstverhaal te zien als een mooie, zoete legende, waar in de loop der eeuwen steeds meer aan is toegevoegd, zoals de stal, de os en de ezel.
Waarom de magie ervan breken door het tot exacte feiten te willen ontrafelen?

Vastelaovesleedjes Konkoer

Al in de weken voor in de zuidelijke provincies het jaarlijkse carnaval losbarst krijgen activiteiten die preluderen op het vrolijke volksfeest veel aandacht, zeker ook in en op de lokale krant, radio en tv. Hier een korte sfeertekening uit Limburg.

Tijdens het Limburgs Vastelaovesleedjes Konkoer — waaraan vele tientallen artiesten aan meedoen, met drie halve finales en de spannende finale met een twintig finalisten — wordt het beste carnavalsliedje van het jaar gekozen. Op de vele liedjes kan per sms worden gestemd. Echte toppers worden nog jarenlang ieder carnaval weer overal meegezongen, geven je als je ze weer hoort kippenvel. Zoals Zutjes Aan of As de sterre dao baove straole.

Groot Limburgs Buuttekampioenschap

De voorselectiewedstrijden en de finale van het Groot Limburgs Buuttekampioenschap trekken uitverkochte zalen. (Kijken, lachen, genieten). Hierbij treden buuttereedners op die als hun meest uiteenlopende alter ego’s zo snel mogelijk de ene na de andere grap de zaal in gooien. Geen tijd om bij te komen van het lachen. Ook zijn er jeugdbuuttekampioenschappen. De deelnemers schrijven hun buuttes zelf, in de eigen streektaal, waardoor ze voor een deel van het publiek niet altijd goed zijn te verstaan, want de onderlinge dialecten verschillen sterk. Er zijn 100 punten te behalen en uiteindelijk is de Pierre Cnoops-trofee te winnen.

In 2023 deden helaas slechts dertien buuttereedners mee; zes plaatsten zich voor de finale: de Limburgse Hans Klok, De Glazeweasjer, D’r Jajajids, Barry Badjad, De Muzie-kaale en Baerke nao de zwumles; van een zaadcel tot een gids in GaiaZoo, van Fred Flintstone tot een casanova, zo meldde de Limburger.

Het goud ging naar de zeer gewaardeerde Hans Klok parodie. Deze winnaar stond eerdere jaren al in de finale als André Rieu en Jezus. Er wordt ook zilver en brons uitgereikt. De winnaar trekt de vervolgens enige weken als grappigste Limburger de provincie rond. Daarbij is een hechte, steunende familie onmisbaar, bijvoorbeeld door enige weken op te treden als privéchauffeur.

Prinsen en Prinsessen

Ieder jaar wordt er — afhankelijk van wanneer pasen valt, meermaals in de maand januari — vol spanning uitgekeken naar de bij de vele carnavalsverenigingen uit te roepen prinsen, die vier weken als een vorst over hun gebied mogen regeren. In Maastricht wordt de nieuwe stadsprins in een optocht met al veel carnavalsmuziek naar de Markt gereden, Zijn hoofd nog verstopt onder een groot masker. Voor het oude stadhuis onthult de voorzitter van de november 1945 opgerichte carnavalsvereniging de Tempeleers — onder toezicht van de opgestelde stadsreus Gigantius — onder veel geroffel en gejuich, wie er onder het masker verstopt zit. Vrouw en eventuele kinderen van de verkozene beklimmen nu ook de praalwagen. Ze worden toegezongen met het Maastricht volkslied; in 1910 geschreven door Alfons Olterdissen.

Bij de vastelaovendcultuur hoort de sjariteit. (Frans charité). De prinsen hebben het de weken die volgen tot het carnaval losbreekt druk met het afleggen van bezoekjes aan zieken, ziekenhuizen en bejaarden centra. Werkgevers geven alle ruimte hiervoor.

Prinses?

De laatste jaren is er een groeiende discussie over het benoemen van een carnavalsprinses. Niet de decoratieve dame die volgzaam de officiële prins begeleidt, maar een die zelf als hoogheid de scepter zwaait. Ze zijn er nu wel, meer in het ook uitgebreid carnaval vierende Brabant dan het sterker aan tradities hechtende Limburg. En dan alleen nog maar bij de kleinere buurt of wijk carnavalsverenigingen.

Een uitzondering vormen de Spinneköpkes in de kleine Zuid-Limburgse gemeente Landgraaf, met alleen vrouwen in hun Raad van Elf, die al 6*11 keer een prinses uitriepen. Zij zullen juist nooit een prins uitroepen. En aangezien Landgraaf een prinsencarrousel kent, waarbij de vastelaovesverenigingen om de beurt de prins leveren, is er ook af en toe een stadsprinses in Landgraaf.
Elders lijkt een stadprinses er voorlopig echter nog niet te komen.[6]

Vastelaovend poster

De kunst Vastelaovesposter — in heel Limburg een begrip — is een gezamenlijk initiatief van de Provincie Limburg, de Sjeng Kraft Kompenei en dagblad De Limburger. Jaarlijks krijgt een kunstenaar uit de provincie opdracht voor het ontwerp. Rond de dagen dat het beste carnavalsliedje gekozen wordt zijn de posters gratis af te halen bij diverse afhaalpunten van De Limburger (maximaal 2 per persoon). Ze worden achter vele ramen opgehangen.

Als eerbetoon aan de in 2000 overleden Toon Hermans — geliefd kleinkunstenaar en schilder uit Sittard — werd voor de poster uit 2008 zijn schilderij ‘Carnaval üit 1968’ gebruikt. In de entreehal van het Gouvernement (Provinciehuis) van Maastricht zijn alle originelen van de kunstposters enige weken te bezichtigen.

In de krant staat een oproep aan alle prinsen en prinsessen van officiële carnavalsverenigingen uit de regio om zich te melden voor het maken van de traditionele jaarlijkse Prinsenfoto. Kortom, al weken voor carnaval losbarst zijn in het zuiden overal vrolijke voorteken voel- en zichtbaar.

De NUL

Op een zondagavond in de week van de uiterst serieuze Dies-viering van de Universiteit Maastricht opent en sluit het academisch jaar van de Narren Universiteit Limburg, de NUL, waarbij de kolderieke humor centraal staat.
De hoogleraren zijn gehuld in een half rode, half blauw toga, met een grote witte kraag met vele punten, met op elk einde een belletje.
In het Theater aan het Vrijthof doen een aantal prominente Limburgers examen om tot NUL doctorandus te worden benoemd, een uitverkorene wordt doctor humoris causa, een ander wordt in het NUL hooglerarencorps opgenomen. ‘Wie de Limburgse volkscultuur, de humor en de vastelaovendtradities een warm hart toedraagt kan zich aanmelden als student aan de NUL voor een collegegeld van € 26.

Pollennieuws

In januari kunnen de bomen hazelaar, de witte en de zwarte els, en de Atlasceder al matig allergene klachten gaan veroorzaken.
De voorbloei van het straatgras geeft al allergene prikkels.

Natuurontwikkeling

In januari kan het weer extreem uiteenlopen, en daarmee al dan niet de ontwikkeling van het eerste groen, de eerste bloemen, of van de vogels die we kunnen zien. Ook in januari valt te genieten van de bij Maand December 2 genoemde bloeiende bloemen en heesters, zoals de kerstroos en de toverhazelaar. Er komen, tenzij het erg koud is, steeds meer knopjes van sneeuwklokjes tevoorschijn.
En als de grond niet hard bevroren is zijn er al meerder tuinbloemen te zaaien, zoals petunia en lathyrus, of het kruid basilicum.

Vogels

In de winter komen tot zo’n bijna twee miljoen ganzen vanuit de toendra’s in het hoge noorden en het noordoosten tot en met Siberië naar het warmere Noord Nederland. Overdag doen ze zich te goed aan ons eiwitrijk gras en ze overnachten op water in de buurt. Bij veel vorst en sneeuw vertonen ze zich ook in onze zuidelijkere provincies. Daarnaast zijn er tussen de 350.000 en 450.000 ganzen die hier ook al de zomer doorbrachten. Zoals de sinds de jaren 1970–1980 na lange tijd weer vaste broedvolgels als grauwe gans, kolgans en brandgans. Ook de spectaculaire vroeger uitheemse Afrikaanse nijlgans is meer en meer een standvogel aan het worden en zelfs ‘s winters aanwezig. Evenals de Canadese gans en de Indische gans.

Bij invallen van vorst is er een trek zuidwaarts van vogels die juist bij ons de zomer doorbrachten. Na sneeuwval vertrekken zangvogels vooral over het kustwater en het natte stranddeel, waar geen sneeuw ligt. Al is zo’n sneeuwvlucht van onder andere zowel spreeuwen, kepen en kneutjes alleen waargenomen bij Zuidenwind.

Bij koude — zeker bij het voor de schaatsliefhebbers helaas steeds zeldzamer dichtvriezen van onze meren en plassen — trekken ook veel eenden, zoals toppereenden en andere duikeenden zuidwestwaarts weg langs de Noordzeekust. De hier tijdelijk verblijvende kleine Russische zwanen vliegen naar Ierland en maken plaats voor grote zwanen en knobbelzwanen.
Bij zacht weer kunnen echter in de tweede helft van de maand zanglijsters terugkeren en zelfs al zingend worden gehoord.

Bij de tuinvogeltelling tijdens het laatste weekend van januari 2023 bestond de top-tien uit huismus, koolmees, pimpelmees, merel, vink, kauw, tortel, ekster, houtduif en roodborst. Deze soorten zijn de hele winter door te zien. (Standvogels zijn niet te onderscheiden van mogelijke doortrekkers).
Gelukkig werden weer meer merels waargenomen. Door infecties met het usutuvirus was enige jaren het aantal van een van onze bekendste vogels sterk achteruit gegaan. Er waren helaas onder andere minder groenlingen of koperwieken dan in voorgaande jaren om deze tijd.

Januari is ook lammertijd. De lammetjes worden in de stal geboren, na een gemiddelde draagtijd van 147 dagen.

Bijzondere dagen

• 1 januari: Nieuwjaar
• 4 januari: Wereld Braille Dag (VN, sinds 2001)
• 6 januari: Driekoningen; Epifanie of Openbaring van de Heer (Christendom)
• 6 januari: Armeens Kerstmis — viering van de geboorte en doop van Jezus (Armeens Apostolische Kerk)
• 7 januari: Koptisch Kerstmis (Koptisch, Ethiopisch en Eritrees Orthodoxe Kerk) en Orthodox Kerstmis (Russisch, Servisch en Georgisch-Apostolische Autonome Orthodoxe Kerk en Armeens -apostolische kerk)
• 13 januari Yennayer (Nieuwjaar Amazigh of Berbers) Marokko
• 13 januari: internationale AMBER Alert-dag (sinds 1996, NL sinds 2008)
• 14 januari: Orthodox Nieuwjaar (Russisch, Servisch en Georgisch Orthodoxe Kerk)
• 19 januari: Koptisch Driekoningen (Koptisch, Ethiopisch en Eritrees Orthodoxe Kerk) en Orthodox Driekoningen (Russisch, Servisch en Georgisch Orthodoxe Kerk)
• 22 januari: Dag van de Oekraïense Eenheid (sinds 1919)
• 24 januari: Internationale dag van het onderwijs (VN, sinds 2019)
• 27 januari: Internationale Herdenkingsdag van de Slachtoffers van de Holocaust (sinds 2006, VN)
• 3^e zaterdag van januari: Nationale Tulpendag (Tulpen promotie NL)
• laatste donderdag van januari: Gedichtendag (NL en Vlaanderen).
• laatste weekend van januari: Nationale Tuinvogeltelling (Vogelbescherming, NL)
• tussen midden januari en half februari: Chinees, Taiwanees, Mongools, Tibetaans, Vietnamees en Koreaans Nieuwjaar (i.c. Oost-Azië, sinds 2637 v.o.j.)

Weerspreuken

Nieuwjaarsnacht schoon en klaar beduidt een vruchtbaar jaar.
Schijnt de zon op nieuwjaar, dan komt er een goed appeljaar.
Draagt nieuwjaarsmaand een winterkleed, dan is de zomer zeker heet!!!
Met Driekoningen lengt de dag zoveel een geitje springen mag.
Driekoningenavond een sterre, dan is de lente nog verre.
Als het Driekoningen is in ’t land, komt de vorst in het vaderland.
Als het vriest op Driekoningendag, dan vriest het dertien weken lang.
Als ik januari was, deed ik de ketel boven het vuur bevriezen.
Geeft januari sneeuw en vorst, vaak de boeren veel granen dorst.
In januari moet het vriezen, de stenen uit de grond;
de boer en zal niet kniezen maar vindt dat heel gezond.
Valt in januari de sneeuw heel dik, dan is bij ‘t hooien de boer in zijn schik.
Geeft januari een sneeuwtapijt, dan zijn we gauw de winter kwijt.
Vorst bij afgaande maan, houdt meestal aan.
Zijn er januari veel mollen, dan laat de winter niet met zich sollen.
Stoot de mol in Januaar, kijk van kou in mei niet raar
Graaft de mier een diepe gang, dan wordt de winter streng en lang;
nog erger zal het ons berouwen, als ze hoge nesten bouwen.
Januari kan ons verklaren, dat men turf en hout moet sparen,
want daarna komt er een tijd, dat de boer op schaatsen rijdt.
In januari ziet de boer liever een wolf in het veld, dan een ploeg.
Sneeuw met donder in januaar, voelt men gans het jaar.
Als het in januari dondert, wees voor ziekten niet verwonderd
Nevels in januari opgestaan, brengen een natte lente aan.
Als in ’t louwmaand mistig is, wordt de lentemaand fris.
In januari veel regen en snee, doet aan ‘t gewas veel wee.
Vangt het jaar met regen aan, de oogst, die dreigt kapot te gaan.
In januari veel water brengt weinig wijn; weinig water brengt veel wijn.
Is het in januari nat, ledig blijven schuur en vat.
Als de kat in januari in de zon zit, ligt ze in februari achter de kachel.
Is januari te warm, dat dan de hemel zich erbarm!
Als in januari de muggen zwermen, dan kun je in maart de oren wermen.
Beter een dief op zolder dan mooi weer in januari.
Geeft januari géén wintervlagen, dan zal februari ons daarmee plagen.
Staat groen en fris in januari het gras, het hele jaar geeft vaak een schraal gewas.

Noten

[1] Bron: Aanbidding der koningen (circa 1475) — Hieronymus Bosch, Metropolitan Museum of Art, New York
[2] Bron: De geboorte van Christus — Manuel Perez Paredes, mozaïekmuurschildering, Nuestro Señor del Veneno-tempel, Mexico-Stad
[3] Bron: De oudst bekende afbeelding van de komeet van Halley (1068) — Tapisserie de Bayeux, La telle du conquest, Scène 32, foto Myrabella
[4] Info uit: Jacob-Lorber-Bulletin-Internationaal 02 (2016) 4
[5] Bron: Zondag 22 januari 2023 zag ‘t vollek vaan Mestreech de stadsprins 2023 onder het masker van de Limburgse schrijver Fons Olterdissen tevoorschijn komen — © foto Mitchell Giebels, De Limburger 23 januari 2023
[6] Angela Janssens, De Limburger, 23 januari 2023
[7] Bron: Onderwerp van de Vastelaovesposter (2008) — Toon Hermans, L1 (Omroepbedrijf Limburg BV)
^[8] Bron: Da Costa Getijdenboek, januari (circa 1515) — Simon Bening.
Miniatuur van een — met een tafel met vazen en een kaars, stoelen en kroonluchter ingerichte — kamer. Een vogelkooi hangt boven de openhaard. Op de achtergrond is de keuken zichtbaar. Een man verwarmt zich voor de open haard. Op de grond knielt een jongen, naast hem zit een kat. De man aan de tafel houdt een kom vast. De vrouw dient een schaal met vlees op. Aan de rechterkant van het frame staat een standbeeld in een architecturale nis. Onder de kalendermaand staan drie verschillende afbeeldingen: een winterlandschap; het sterrenbeeld Waterman: een naakte man giet water uit twee vaten; en een op een bevroren rivier schaatsende man. De scènes zitten in illusionistische houten lijsten. MS M.399, fol. 2v en MS M.399, fol. 3r, Morgan Library and Museum, NY.