Fravahar

Hoofdredactie

Zoroastrische, joodse, christelijke, islamitische richtingen — Zoroastrische richtingen — De zoroastrische leer — Zoroastrische rituelen, feesten en bedevaarten — Fravahar 

De betekenis van Fravahar, het krachtige spirituele symbool van het zoroastrisme

In de loop der tijd is de betekenis van Fravahar en de onderliggende fragmenten gewijzigd en de betekenis ervan wordt nog steeds verschillend geïnterpreteerd.
Sommigen benadrukken het verschil van de transcendente godheid Ahura Mazda met het oudere geloof in geesten en goden (zoals de zonnegod Mithras en Angra Mainyu, de god van duisternis):

Er is niemand dan alleen Gij, o Heer, Gij die de enige bron zijt van alle waarheid, waaraan een stroom van zuiver denken ontspringt.[1]

Oorspronkelijk wordt Fravahar gezien als symbool voor Ahura Mazda òf voor de verre voorouders.
Sinds de twintigste eeuw wordt Fravahar gezien als ‘de voortschrijdende kracht’ en wordt geassocieerd met de fravashi (ook frawahr) — een deel van de menselijke ziel — die als beschermer optreedt. De goddelijke zegen die Ahura Mazda bij de geboorte aan fravashi verleent is inherent goed. De rest van de ziel zal op basis van de daden op de dag des oordeels worden gewogen.
Deze associatie met de fravashi is nog steeds actueel.

Toelichting bij de afbeelding …[2]

De betekenis van Fravahar — Vuurtempel van Yazd, foto Joke Koppius
  1. Een oudere man in het centrum staat voor de menselijke ziel, geest of voor levenswijsheid.
  2. Beide vleugels hebben drie hoofdveren. Deze staan voor ‘goede gedachten (humata), goede woorden (hukhta) en goede daden (huvarshta)’ en tegelijkertijd staan ze voor het opstijgen en het zichzelf geestelijk ontwikkelen in die drie pijlers.
    Door eigen vermogens — waarnemen, denken, voelen en willen — bewust en beheerst te gebruiken, ontwikkelt de mens zichzelf.
  3. De ring in het centrum heeft geen begin en geen einde en symboliseert de eeuwige goddelijke orde, het eeuwigdurende en bewegende universum, de oneindigheid van het Al…
    Die ring kan ook staan voor de onsterfelijkheid van de ziel of de gevolgen van de daden.
  4. Beide handen zouden wijzen op liefde voor god en op naastenliefde. De ene hand wijst naar boven. Deze hand zou symboliseren altijd te streven naar verbetering en bewust te zijn van hogere machten. Altijd te bidden voor god, hem te aanbidden en hem dankbaar te zijn. Er is één richting in het leven te kiezen en dat is voorwaarts.
    De andere hand — verbond en belofte — houdt de ring voor vriendschap en trouw vast. Sommigen interpreteren dit als de ring van het verbond, die staat voor loyaliteit en trouw aan de leer van Zarathustra. Een gelofte is als een ring, die niet mag worden verbroken. De ring staat symbool voor trouwringen.
  5. Het raadplegen van het verlichte gelaat van de oude Wijze — van wijze, wetende mensen — zorgt voor vooruitgang in het leven. Die wijsheid neemt toe naarmate de mens het goede kiest en het kwade nalaat.
  6. De staart — vaak in de vorm van drie rijen veren — staat voor ‘slechte gedachten, slechte woorden en slechte daden’.
    Hoe lager de gedachten, woorden en daden zijn, des te meer belemmeringen op het pad komen. Ze veroorzaken ellende en onheil voor mensen. Het streven van iedere zoroaster is daarboven uit te komen.
    Met de staart kan richting worden gekozen, een staart is ook nodig om te kunnen opstijgen en de juiste keuzes tussen het goede en het kwade te maken.
  7. De twee lussen links en rechts van de staart vertegenwoordigen Spenta Mainyu (Asha de heilige weldoende geest, pure en heilige gedachten, positieve krachten) en Angra Mainyu (Ahriman, de destructieve geest, chaos, verwoestende gedachten, negatieve krachten).
    De ene lus is naar het gezicht gericht en staat voor richting van het goede, het naar voren gaan, zodat de vooruitgang progressief plaatsvindt.
    De andere lus is naar achteren gericht. Men kan zich van het slechte afkeren, dat achter zich laten. Aan die slechte gedachten zou men geen aandacht moeten schenken.
    Eenieder moet voortdurend kiezen tussen die twee wegen.
  • Boyce, Mary (1975) A History of Zoroastrianism, Vol. 1 the Early Period. Leiden: Brill
  • Boyce, Mary (1982) A History of Zoroastrianism: Vol 2, Under the Achaemenians. Leiden: Brill
  • Boyce, Mary (1991) A History of Zoroastrianism: Vol. 3, Zoroastrianism under Macedonian and Roman rule. With Frantz Grenet, Leiden: Brill.
  • Borchert, B. (1994) Het verschijnsel, de geschiedenis, de nieuwe uitdaging. Haarlem: J.H. Gottmer.
  • Humbach, H. (1959) Die Gathas des Zarathustra Vol. I Einleitung, Text, Übersetsung, Paraphrase, Vol. II Kommentar. Heidelberg: Carl Winter
  • Humbach, H. (1991) The Gathas of Zarathustra and other old Avestan texts. In collaboration with J. Elfenbein and P.O. Skjaervo. Part I: Introduction — Text and Translation. Part II: Commentary. Heidelberg: Indogermanische Bibliotek. Reihe 1, Lehr- und Handbücher: Carl Winter
  • Kefah Allush (2017) “Van Ninevé naar Nazareth De Zoroasters (Iran)
  • Praag, H. van (1967) Het wonder van Perzië. Hilversum: W de Haan.
  • Sahami, Noyan (2014) Syllabus Iran, een historische verkenning. Amsterdam: Parsaban.
  • Metah, P. (1985) Zarathoestra, het transcendente zien. Katwijk aan zee: Servire
  • Sarkhosh Curtis, V. (1993) Perzische mythen, legenden uit een ver verleden. Baarn: Tirion
  • Verbruggen, H. (1973) Het land van Zarathustra. Antwerpen: Standaard Uitgeverij
  • Vries, J. (1995) De gatha’s van Zarathustra. Den Haag: Mirananda
  • Yazd museum, Informatie op panelen in het museum van de vuurtempel in Yazd, geraadpleegd en gefotografeerd in oktober 2017.
  • avesta.org
  • heritageinstitute.com
  • iranicaonline.org
Noten

[1] Avesta, Gatha 50, I, zie: Humbach, H. (1959) Die Gathas des Zarathustra Vol. I Einleitung, Text, Übersetsung, Paraphrase. Heidelberg: Carl Winter
[2] Uit: Koppius J “Reisverslag Iran 2017”

2017-12