Boeddhistische perspectieven

Hoofdredactie m.m.v. Greg Suffanti

Lucht — wegen van het hoofd — Boeddhistische en Advaita vedanta perspectieven — Boeddhistische perspectievenDe leer van het boeddhisme — Filosofie van het boeddhisme — Ontwikkeling en verspreiding van het boeddhisme — A history of Chinese Buddhism  
Het boeddhisme is al eeuwen de meest verspreide wijsheidstraditie in het grootste gedeelte van Azië.

De grondlegger is Siddharta Gautama, die waarschijnlijk van 560 tot 480 vC leefde. Deze krijgerkoningszoon is afkomstig uit de kaste der Kshatriya’s (de koningen, krijgslieden en aristocraten) en dus niet van de hindoeïstische priesterkaste van de Brahmanen.
Net als jaïns waren de opvattingen van de boeddhisten in die tijd maatschappelijk revolutionair in de zin dat zij de centrale rol van de Brahmanen, de Veda’s en het kastenstelsel verwerpen. Zij bieden een weg voor iedereen.
De naam Boeddha betekent verlichte, ontwaakte. Siddharta werd ook wel Shakyamuni Boeddha genoemd. De naam Shakya verwijst naar Siddhartha’s clan, het Shakya volk en ‘muni’ betekent ‘wijze’.

Siddhartha Gautama als asceet[1]

De legende over zijn leven vertelt hoe hij als prins van moeder-koningin Maya en vader-Koning Sjoeddhodana in plaats van een vorstelijk leven een leven buiten het paleis verkoos, waar armoede, ziekte en de dood heersen.

Na in de leer te zijn geweest bij vele hindoeïstische leraren en leefwijzen en onder de ‘bodhiboom’ een verlichtingservaring te hebben gekregen, verkondigde hij de leer van loutering door middel van yoga en inzicht in de vier edele waarheden (de Aryan, uit de rede van Benares) omtrent de oorsprong en opheffing van het lijden (‘samsara’) door het volgen van het edele achtvoudige pad.

Dit edele achtvoudige pad bestaat uit: het juiste inzicht, het juiste besluit, het juiste spreken, het juiste handelen, het juiste levensonderhoud, het juiste streven, de juiste aandacht, de juiste concentratie.
Door dit pad te volgen zou de beoefenaar uiteindelijk nirvana bereiken. Nirvana is een staat waarin geboorte en dood geen betekenis meer hebben.
De teksten waarin de leer omtrent samsara en nirvana zijn beschreven, handelen over het pad naar bevrijding van het lijden en staan bekend als Nikāyas of Āgamas.

  • Hoogcarspel, E. (2016) Het Boeddhafenomeen. Leusden: ISVW Uitgevers
  • Wit, H.F. de (1993; 2013) De Verborgen Bloei. Over de psychologische achtergronden van spiritualiteit. Utrecht: Ten Have.
  • Wit, H.F. de (1998; 2016) De lotus en de roos. Boeddhisme in dialoog met psychologie, godsdienst en ethiek. Herziene editie. Utrecht: Ten Have.
  • Wit, H.F. de (2005) De Drie Juwelen. Hoe het pad van de Boeddha op te gaan. Utrecht: Ten Have.
  • Wit, H.F. de (2009) Het open veld van de ervaring. De Boeddha over inzicht, compassie en levensgeluk. Utrecht: Ten Have.
  • Wit, H.F. de (2014) Wijsheid in emotie. Utrecht: Ten Have.
  • Wit, H.F. de (2015; 2017) Boeddhisme voor denkers. Samen met Jeroen Hopster. Utrecht: Ten Have.

[1] Bron: Siddhartha Gautama als asceet, voor zijn verlichting

2019-05