Niek van den Raad, gedichten en foto’s
Het verschijnsel beeldgedicht bestaat al eeuwen. Reeds in de Middeleeuwen werd over beeldgedichten gesproken. Vondel beoefende deze poëzievorm graag. Vestdijk en Achterberg schreven ook tientallen beeldgedichten.
Hier komen twee vormen aan de orde met voorbeelden:
- een gedicht over een kunstwerk.
- een gedicht geïnspireerd op een kunstwerk.
Een voorbeeld van een gedicht over een kunstwerk.
In de haven van de stad Moi i Rana (Noorwegen) staat een groot bronzen beeld in het water. Een massief beeld in een weidse omgeving dat mij trof en daarom heb ik het op de foto vastgelegd en later naar aanleiding van een opdracht in een poëzieschrijfgroep een gedicht geschreven.
De havenman
in de morgen
wandelt hij
naar de haven
meet de ruimte
als een schipper
trekt langs de bergen
als een herder
volgt de wolken
als de westenwind
verzinkt in het zand
als een schelp
laat de vloed
zijn benen omarmen
staat daar
in zijn element
tot de avond binnenvaart
Vier voorbeelden van gedichten
Geïnspireerd op een kunstwerk
- een portret
- een foto
- een beeld
- een schilderij
Een gedicht bij een portret.
Het schilderij is van mijn kleinkind Ilse.
Het sterrenhoofd
in mijn hoofd
dwarrelen dromen rond
als lichte sterretjes
‘s nachts slapen ze tussen mijn oren
overdag reizen ze
zachtjes gloeiend
met me mee
op weg naar school
op de fiets naar mijn paard
in de bus naar huis
ze fluisteren me verhaaltjes in
leuk ideetjes en lieve gedichten
het zijn mijn kameraadjes
de me soms verwarren
blij maken of boos
maar ook mijn hart verwarmen
als ik muziek maak
het zijn
mijn dromen
mijn sterretjes
ze geven me moed voor straks
Uit de bundel: Met onbekende bestemming
Met onbekende bestemming
zij volgen het pad
dat de wind voor hen open blaast
nemen uit het verleden mee
wat ze ver willen dragen
laten de loop van de rivier
hun richting bepalen
springen niet eerder
over kloven voordat
hun ogen de afstand op
waarde hebben geschat
en diepten er niet meer toe doen
ondergaan met opgeheven hoofd
de zwarte wolken
die zwaar van dreiging
door de ruimte jagen
verspillen geen kracht aan
het zoeken naar zekerheid en
de zin van het oneindige
bouwen zich
indien nodig
een schuilplaats
hebben elkaar daar waarachtig lief
zoals alleen reizigers
met onbekende bestemming
dat kunnen
Uit de bundel: Levensdans
Levensreis
we dansen als prinsessen
door het sprookjesland
van de jeugd en koesteren
onze dromen in onze rugzak
we dansen als zoekende nimfen
door het land van groter groeien
en overwinnen obstakels
op weg naar volle wasdom
we dansen als vrije vrouwen
door het land van bloeien
en groeien en plukken
bloemen van rijpheid
we dansen door het land
van tevreden terugblikken
reiken naar de hemel
met de voeten op de grond
strooien bloemen van wijsheid
in het rond
en later
veel later
dansen we als engelen
Uit de bundel: De passie van pen en penseel
Pauzeren
hier kan ik uren stil staan
twee stammetjes bieden
houvast voor mijn handen
voor mij het milde landschap
waarover ik mijn ogen laat dwalen
ze wandelen over het blauwe water
en waden door de groene weiden
staan stil bij de smalle horizon
waarboven wolken uiteen waaien
over de lokkende oceaan
uitgekeken laat ik de stammen los
wandel verder
rust woont weer achter
mijn ogen
