Ata nubya!

Fred de Haas, tekst, vertaling / bewerking

Honderd jaar geleden werd een van de grootste dichters van Curaçao geboren: Pierre Lauffer.
In 2020 is dit feit herdacht.

Joseph Sickman Corsen

Pierre was een edelmoedig mens die de verdienste van zijn dichterlijke voorgangers en tijdgenoten wist te waarderen. Zo ruimde hij ook een plaats in voor de dichter die aan de wieg stond van de Papiamentstalige literatuur, Joseph Sickman Corsen.

Op bladzij 62 van zijn schoolboek ‘Mi Lenga’ (deel 2, 1971) plaatste Lauffer – in de spelling van Raúl Römer – een selectie uit het grote gedicht van Corsen ‘Ata Nubya’, waarin het onder de brandend hete zon zinderende Curaçaose landschap smacht naar water.
Desondanks vluchtten de mensen altijd zo gauw mogelijk naar binnen, als de dood voor een verkoudheid. Dus behoorlijk positief, maar wel in negatieve zin…

Dorstig landschap van de Westpunt ― foto FdH

De wilde noordkust: Ata nubia, hopi nubia ― foto FdH

Meerdere malen hoorde ik van Antillianen dat zij eigenlijk aan ‘Ata Nubya’ de voorkeur gaven boven het beroemd geworden ‘Atardi’. Om die reden besloot ik de door Pierre Lauffer gekozen strofen (1-5-20-24-27) van ‘Ata Nubya’ te bewerken in het Nederlands.

De geest van het gedicht weerspiegelt het besef van nietigheid, de berusting en de hoop van de mens.

Kijk die wolken!

Ata nubya, hopi nubya, hopi nubya.
Nan ta sali pokopoko fo’i tra’i seru,
Nan ta bini, nan ta primintí awaseru.

Ta parsemi ku tur takinan sin blachi
Ku tur bestyanan sin karni tin un konswelu
Ora tera ta bay haña un sunch’i shelu.

Nan barika ta rondó, kargá di awa.
Awe si nos mester kanta na rudia
Un kantika di speransa i di legria.

Nan ta pasa, nan ta hiba nan rikesa,
Nan ta pasa, nos no a spera basta ainda;
Nan ta pasa, nan ta sigi nan kaminda.

Nos a nase pa hugete di speransa.
Te mañan, si un poko nubya bin atrobe.
Lo nos kere, lo nos spera ku lo yobe.

Kijk die wolken, al die wolken, hoeveel wolken
drijven traag langs heuveltoppen,
langzaam en vol regendroppen!

Takken, bladerloos en dor,
dieren, mager, hoop op zegen,
wachten op een kus van regen.

Wolkenbuiken vol van water.
Laat ons knielen nu, niet later,
smekend zingen om wat water!

Wèg zijn ze met hun rijke vracht,
wèg, nog niet lang genoeg gewacht,
op weg naar waar men ze verwacht.

Wij zijn een speelbal van de hoop
en regen kiest zijn eigen loop.
Tot morgen maar. Wij wachten op een doop.

J.S. Corsen (1914)

Vertaling/ bewerking FdH (2020)

‘Vlindertjes’, sieraden gemaakt door Mayra de Haas

‘E mariposa’ is een danza, gecomponeerd in 1895 door Joseph Sickman Corsen.

Jaren later, zo vertelt Jan Brokken in zijn boek ‘Waarom elf Antillianen knielden voor het hart van Chopin’ (p. 268) heeft Jacobo Palm de melodie van Corsen opnieuw bewerkt.

Omdat hij ook een tekst bij de muziek zocht, riep hij de hulp in van de kleinkinderen van Corsen, Yolanda en Charles.
Maar het was uiteindelijk Camila, het derde kleinkind, die ‘dagen voor de piano’ bleef zitten en na eindeloos herhalen van de woorden ‘e mariposa, color di rosa’ de definitieve tekst schreef.

E Mariposa

Het vlindertje

Un mariposa color di rosa
M’a mira un dia riba un hasmin
I den silensio mi a bai cogele
M’a, ay! perdele den mi hardin

E mariposa bunita unda e ta?
Den flor den yerba skondí i bon wardá?
Mi ta busk’ele ma, ay! Mi n’por hañ’é.
Mi ta busk’ele mi ta busk’ele
Sin por hañ’é

Een rozenkleurig vlindertje
zat eens op een jasmijn.
Toen ik hem wilde pakken
verdween hij in de tuin.

Waar is mijn mooie vlinder heen?
In bloemen en planten verscholen?
Ik heb gezocht in tuin en heg,
maar mijn vlindertje bleef weg.