Hans Feddema
20 januari 2021
Naast het populisme kan ook het complot-denken worden genoemd. Die twee zijn immers niet geheel los van elkaar te zien. Mijn eerste titel van deze dit artikel was dan ook: Het complotdenken als dreiging?
Hoezo, hoor ik iemand zeggen, denken is toch vrij! Ja zeker, zoals we ook meningen mogen hebben. Maar geldt dat ook voor kwaadaardige meningen en het uiten van leugens of het alsmaar wantrouwen zaaien?
Als dit ontaardt in verdachtmakingen of anderen tot zondebok maken, wordt een grens overschreden, namelijk die van het anderen onrecht aandoen.
Zonder bewijs de politieke elite beschuldigen van diefstal of verkiezingsfraude op grote schaal, zoals Donald Trump deed, is uiteraard iets waarmee anderen onrecht wordt aangedaan.
Als Thierry Baudet zich bij deze pandemie aansluit bij ‘Viruswaanzin’ en vanuit die ontkenning vraagtekens bij de corona-maatregelen van het kabinet zet, brengt hij mensen in de war of in gevaar.
Als ‘een ‘anti-stemming’ wordt gekweekt tegen de media, de overheid, de medische wetenschap en de rechters, speel je bovendien geweldsgroepen in de kaart.
In de VS was er sprake van vermenging van het populisme en de macht. Trump positioneerde zichzelf als ’n soort populist. Thierry Baudet was niet voor niets een fan van Trump.
De laatste mobiliseerde zelfs via tweets en via Facebook kritische jongeren ‘met losse handen’ en gebruikte hen op een gegeven moment zelfs om hem te helpen door naar het Capitool te gaan en daar de ratificering van de voor hem nadelige verkiezingsuitslag te verhinderen.
Nogal demagogisch jutte hij hen zo op, waardoor hij indirect mede verantwoordelijk was voor het toegepaste geweld bij en in het Capitool.
Hoe het Congres en de Senaat daarop reageerden is bekend of komt nog. Waar het mij nu om gaat, is dat het populisme zichzelf daarmee – en dat geldt nu ook voor de dreiging van geweld rondom de inauguratie van Joe Biden ― heeft ontmaskerd.
Wat toen gebeurde is een ‘wake-up-call’ over genoemd verschijnsel, ook voor ons in Nederland. We doen er goed aan ons constructief-kritisch op te stellen jegens de populisten binnen en buiten de Kamer.
Voorts ook positief, open, rechtvaardig of menswaardig en vertrouwenwekkend te zijn, als we in de media, politiek, medische wetenschap en rechtspraak een rol vervullen.
