Feest: de 89e verjaardag van King Father in 2011
Marie-Claire Marx, tekst en foto’s (tenzij anders vermeld)
Cambodja, oktober 2011 (november 2020 geactualiseerd)
Deel-1, deel-2, deel-3
Inleiding
Tot zijn dood werd de verjaardag van King Father Norodom Sihanouk ieder jaar uitbundig in Cambodja gevierd. Het paleis ― verlicht met duizenden lampjes ― zag er dan feeëriek uit. De verlichting werd in heel Phnom Penh gedoofd om meer te kunnen genieten van het vuurwerk, dat ook ieder jaar traditiegetrouw werd afgestoken.
De festiviteiten begonnen ‘s morgens in alle vroegte, voor 8:00 a.m. Het vuurwerk was ’s avonds na zonsondergang.
Ballingschap en terugkeer
Norodom Sihanouk was na zijn gevangenschap door de Rode Khmer in het paleis van Phnom Penh, in januari 1979 gevlucht naar Beijing waar hij bijna 13 jaar in ballingschap leefde.
Hij werd op 14 november 1991 triomfantelijk verwelkomd in Phnom Penh toen hij door Hun Sen op 11 november teruggehaald was uit China.
Hij werd president van de staat Cambodja met Hun Sen als eerste minister.
Op 24 september 1993 werd het Cambodjaanse koninkrijk hersteld.
Vanaf 1993 tot 2004 was Norodom Sihanouk opnieuw koning van Cambodja.
Abdicatie in 2004
Op 7 oktober 2004 abdiceerde Koning Norodom Sihanouk. Hij haalde hierbij de voorbeelden aan van Koningin Wilhelmina en Koningin Juliana die de troon doorgaven aan hun opvolgers. Hij had zijn leven lang veel respect en bewondering voor hen gehad.
Door het abdiceren van Norodom Sihanouk werd Cambodja voor een nieuwe situatie geplaatst. Volgens de grondwet van Cambodja wordt bij het overlijden van een koning binnen 7 dagen een nieuwe koning gekozen. Cambodja kent geen automatische opvolging.
Opvolging door Norodom Sihamoni
De Koninklijke Raad van de Troon stelde unaniem Norodom Sihamoni ― de oudste zoon van Norodom Sihanouk en Queen Monineath ― aan als het nieuwe staatshoofd van Cambodja. Norodom Sihamoni werd koning op 14 oktober 2004. Zijn inauguratie vond plaats op 29 oktober 2004.
Sihamoni werd in 1953 geboren en werd als kind in 1962 naar Praag gestuurd om te leren. Hij volgde een opleiding in klassieke dans. In 1976 keerde hij terug naar Phnom Penh waar hij met zijn ouders in gevangenschap in het paleis leefde.
In het begin van de jaren 1980 vestigde hij zich in Parijs waar hij als balletchoreograaf werkte. Hij was tevens UNESCO-ambassadeur van Cambodja.
Hij trouwde nooit en heeft geen kinderen. Zijn vader zei:
“He loves women as his sisters.”
Verblijf in Beijing
Na zijn abdicatie in 2004 kozen de King Father en zijn vrouw Queen Monineath ervoor in Beijing te gaan wonen. Zij verbleven vrijwel het hele jaar in China, waar zij goed ingeburgerd waren en waar hij medische zorgen kreeg. Hij had kanker, was diabeet en had hartkwalen.
Ondanks zijn kwakkelende gezondheid en zijn langdurig verblijf in het buitenland bleef Norodom Sihanouk in eigen land zeer populair. Als King Father behield hij een aantal van de verantwoordelijkheden, die hij als staatshoofd droeg.
Zo nu en dan keerden zij terug naar Phnom Penh om er feestelijkheden bij te wonen.
Drukte in 2010
Tijdens onze eerste periode in Phnom Penh (1999-2004) woonden wij op redelijke afstand van het paleis. Buitenlanders dachten er niet aan om ’s avonds voor hun plezier naar de rivier te gaan. Wij wisten dat er feestelijkheden waren. Vuurwerk zagen wij telkens van thuis.
Wij hadden toen nooit opgemerkt dat dan alle lichten in stad rondom het paleis gedoofd waren. De zonsondergang is vroeg in Cambodja. Rond 6:00 p.m. is het donker.
In 2010 keerden Marcel en ik terug naar Cambodja. Wij woonden twee jaar in een hotel langs de Tonle Sap rivier dichtbij het paleis.
Op 29 oktober 2010 bezochten wij het weeshuis Future Light. Wij reden van Future Light via de luchthaven naar de stad terug.
Langs de weg, in parken, werd gesport en deed men aan groep fitness.
Toen wij bij Sisowath Quay langs de rivier Tonle Sap kwamen, verbaasde het ons dat er geen verlichting op de esplanade was. Het was ongekend druk zodat wij slechts stapvoets konden rijden.
Ter hoogte van het koninklijk paleis zagen wij dat het paleis prachtig verlicht was ― als een kerstboom ― met kleine kerstlampjes die in lange snoeren aangebracht waren op muren en gebouwen. De verlichte snoeren volgden de omtrek van het paleis, de bijhorende gebouwen en de omringende muren zodat alle gebouwen goed tot hun recht kwamen.
Het park voor het paleis kende een grote toeloop.
Terug in het hotel was de stad donker. Even nadien barstte een vuurwerk los.
Wij installeerden ons op het terras van het hotel langs de rivier en zaten zo op de eerste rang te genieten van het vuurwerk ter ere van de koning en zijn vader.
Terugkeer van King Father in Cambodja in 2011
In 2011 werd de 89e verjaardag van Norodom Sihanouk uitbundig gevierd.
Het was groot feest voor de Cambodjanen.
In afwachting van zijn terugkeer had Phnom Penh de stad versierd met grote foto’s van de King Father en zijn vrouw. Voor het paleis was een immens paneel geplaatst, versierd met (kunst)bloemen en vlaggen. Voor het Nationaal Museum waren tenten opgericht met een tentoonstelling over het leven van de koning. Vlaggen hingen uit.
Op donderdag 27 oktober 2011 arriveerden King Father Norodom Sihanouk en Queen Monineath van Beijing in Phnom Penh.
Vrijdagochtend had een grote menigte zich voor het koninklijk paleis verzameld om de koning welkom te heten en hem toe te zingen.
Toespraak
Op zondag 30 oktober 2011 verschenen King Father Norodom Sihanouk vergezeld van zijn vrouw en zijn zoon, King Norodom Sihamoni, de minister-president Hun Sen en hoge ambtenaren vroeg in de ochtend op het baldakijn van het paleis.
In zijn toespraak zei hij naar Cambodja teruggekeerd te zijn om daar te blijven.
Drie dagen feest met iedere avond vuurwerk
Voor het paleis stonden militairen opgesteld. Ambassadeurs, Ministers en hoge functionarissen, maakten hun opwachting. Achter hen stonden studenten en publiek.
De Koning werd luid toegejuicht door een grote menigte die vooral bestond uit schoolgaande jeugd in uniform die met vlaggen, bloemen en foto’s zwaaiden en uit volle borst voor King Father zongen.
Meer dan 2.000 militairen en bodyguards van Hun Sen garandeerden de veiligheid.
Langs de rivier wapperde de Cambodjaanse vlag te midden van de vlaggen van vele landen.
Drie dagen werd er gefeest met iedere avond een prachtig vuurwerk langs de rivier dat massa’s mensen op de been bracht.
