Henny Sol
19-7-2021; Uit: Yoga Vizier, www.yoganederland.nl 2021-3
Een mens is een koning wanneer hij droomt
een bedelaar wanneer hij denkt
en een God wanneer hij zich verbaast
Verwondering opent de nieuwe leefruimte.
(Saswitha, 1974, p. 9)
Verwondering is het begin. Antwoorden bezegelen, sluiten af. Vragen openen, brengen je verder. Waarom gebeurt dat? Waarom doe ik dat? Waarom doet de ander dat? Als ik dat al weet, of denk te weten, zal ik die vragen niet stellen. En zal mijn begrip zich ook niet verdiepen. En dat is jammer want wat op het eerste gezicht eenvoudig lijkt blijkt bij nader inzien toch ingewikkelder. Er is geen uiteindelijk begrip. Waarover het gaat doet er niet toe: er kan altijd nog een vraag gesteld worden.
De mens schept zijn eigen wereld. In verbeelding. We zien onze ervaring. Dat waar we geen ervaring mee hebben zien we niet. We zien de werkelijkheid nooit. Een kleurenblinde ziet een zwart-wit universum tot aan de einder. En ik zie tot de einder iets anders. Wat is dan de echte werkelijkheid? En de mens schept zijn eigen wereld ook in handeling. In de keuzes die we maken, in wat we wel en wat we niet doen. In waar we ja en waar we nee tegen zeggen. En dat heeft altijd gevolgen.
Niets blijft hetzelfde, alles verandert. Waar is dan degene die verandert, of datgene wat verandert? Die is er niet, dat is er niet. We kijken zowel naar binnen als naar buiten in een spiegel waarin we onze eigenaardigheden, onze beperkingen weerspiegeld zien. Onze beperkingen leveren het beginpunt, creëren het ding dat dan verandert. Onze ogen die niet alles zien. Onze oren die niet alles horen. Ervaring waar het ons aan ontbreekt. Dan kun je gaan beginnen.
Verandering is het enig onveranderlijke
Het wordt groter of kleiner, beter of slechter, blijft nooit hetzelfde. Het is altijd onderweg. Dat geldt voor alles dus zeker ook voor je begrip. En je handelen, dat wat je doet komt voort uit je begrip, uit hoe je denkt. Dus wat denk je? En klopt dat wel? En hoe kun je dat bepalen?
Een wetenschapper formuleert hypotheses en test die. En zolang de hypothese stand houdt is dat de voorlopige waarheid. In theorie gaat dat zo. In de praktijk zijn veel wetenschappers die hun tijd ver vooruit waren door hun tijdgenoten en collega’s verguisd, beschimpt en belachelijk gemaakt. Het valt niet mee om dat wat je geleerd hebt opzij te zetten en open te staan voor iets nieuws. En waarom zou je ook als alles toch prima gaat?!
Vasthouden aan wat je geleerd hebt. Doorgaan met hoe je het altijd gedaan hebt. Alles verandert en jij wil stil blijven staan? Dat kan niet. Hoe dan ook verander je mee. Je kunt je verzetten, proberen niet mee te gaan. Maar tegen de stroom in roeien schiet niet echt op.
Beter begrijpen, vooral ook jezelf beter begrijpen, zodat je beter kunt handelen is niet eenvoudig. Sowieso is aandacht vaak meer naar buiten dan naar binnen gericht. En meelopen met de kudde geeft toch een veiliger gevoel. Willen we eigenlijk wel weten hoe ons binnenste eruit ziet? Je denker gaat liever zijn eigen gang en als je even niet oplet doe je toch weer die dingen die je niet wilde doen. En denk je niet na over waar je eigenlijk eens goed over na wilde denken. En stel je uit tot morgen wat je eigenlijk vandaag had willen doen. Je denker wil alles bij het oude laten.
Begin. Doe het. Niet morgen of straks. Nu. In beweging komen. Dat is heel moeilijk, maar als je gaat zien dat je de dingen beter aanpakt is er een kans dat je dat in-beweging-zijn gaat vasthouden en dan kom je wel ergens. En als je dan denkt ‘Ah nu begrijp ik het’ dan zul je als je nog eens goed kijkt weer nieuwe dingen ontdekken die je niet begrijpt. Dan opent je verwondering de volgende nieuwe leefruimte.
- Saswitha (1974). Dood gaan — dood zijn. Amsterdam: Wetenschappelijke Uitgeverij.
Noten
[1] Bron: Vragen — ai-illustratie geralt, pixabay
[2] Bron: Nog meer vragen — illustratie monika1607, pixabay
