Japanse dichtvormen: Sedoka’s

0

Simon Buschman

Uit: lezing 2007

De sedoka is voortgekomen uit oude, nostalgische liederen die spraken over vroeger, over heimwee, over welbewust buiten de dagelijkse werkelijkheid staan of er met een milde glimlach naar omzien. De sedoka bestaat uit zes regels en bevat doorgaans 5-7-7-5-7-7 lettergrepen:

Vier sedoka’s

Kakinomoto no Hitomaro [2]

Diep op de bodem
van mijn spiegel woont een beeld
dat mij plotseling aankijkt, vreemd;
’t is een oude man
die ik niet ken, zijn ogen
houden strak de mijne vast.

Kakinomoto no Hitomaro (± 690), vertaling J. van Tooren

Onbekend meisje,
dat daar door de herfsttooi stapt,
vind je het niet akelig
dat door zoveel dauw
de zoom van je rode onderrok
klets- en kletsnat zal worden?

Taigu Ryokan, vertaling Frits Vos [1]

Waren de mouwen
van mijn zwarte monnikspij
toch maar ruim en wijd genoeg!
Dan zou ik allen,
die lijden in deze wereld,
beschutting willen bieden.

Taigu Ryokan, vertaling Frits Vos [1]
wilde ganzen [3]

Een bewerking door Simon Buschman van twee regels uit de Zenrinkushu (vertaald in het Engels), weergegeven in een sedoka:

De wilde ganzen
zijn er zeker niet op uit
zich in hun vlucht te spiegelen;
het water tracht niet
hun beeld lang vast te houden.
Hoe zit dat toch met jou en mij?

  • Haiku – Een jonge maan, vertaald, ingeleid en toegelicht door J. van Tooren
  • Senryu – De waterwilgen, idem J. van Tooren
  • Tanka – Het lied van Japan, idem J. van Tooren
  • Hoog uit het blauw, van Tooren en Simon Buschman
  • Liefde rond, liefde vierkant – Zeven eeuwen Koreaanse poëzie, vertaald, ingeleid, toegelicht door Frits Vos
  • Als dauw op alsembladeren – Het verhaal van een Japanse vrouw uit de elfde eeuw, idem Frits Vos
  • Een nieuwe vijver – Gedichten van de excentrieke Zen-priester Ryokan (1759-1831), idem Frits Vos

[1] In: Een nieuwe vijver – Gedichten van de excentrieke Zen-priester Ryokan (1759-1931) Meulenhoff, Amsterdam, 1996
[2] Bron: Kakinomoto-no-Hitomaro
[3] Bron: zwerm ganzen

Avatar foto

verzorgde samen met 50-90 medeauteurs zeven boeken over levensthema’s. Ter afsluiting van deze reeks: Langszij de tijd – Opgaan in vergetelheid. Hierna stelde hij uit eigen tanbuns, renga’s, haibuns een bundel samen met ruim 175 teksten. Bij een vijftiental schreven vier medeauteurs persoonlijke reflecties.