Krzysztof Dobrowolski-Onclin, tekst en foto’s (tenzij anders vermeld)
Uit: de Nieuwsbrief van Bureau Boeiend, 12 augustus 2024
Vrijdag 26 juli beginnen in Parijs de Olympische Spelen. De openingsceremonie vindt plaats op en aan de Seine. In deze nieuwsbrief nemen we u mee naar de stad waarop de ogen van de wereld gericht zullen zijn en leggen de nadruk op dat wat aan de Seine staat.
De Notre-Dame heropent pas in december 2024, maar we wilden u dit prachtige plaatje niet onthouden. Wist u dat dit een van de oudste Gotische gebouwen ter wereld is, gebouwd vanaf 1163? Dat zie je van de buitenkant weliswaar niet zo goed, maar binnen is de vroege Gotiek nog goed herkenbaar. Ziet u ook die bunkerachtige constructie rechtsonder op de foto? Hieronder leest u wat dat voor een plek is.
Op de oostelijke punt van de Ile de la Cité opende president De Gaulle in 1962 het monument voor de slachtoffers van deportaties in de Tweede Wereldoorlog. Officieel heet dit het ‘Mémorial des martyrs de la déportation’. Binnen vindt u een informatieve tentoonstelling alsook deze indrukwekkende ruimte. Daar ligt een onbekend slachtoffer begraven. De 200.000 glazen blokjes aan weerszijden symboliseren Joden, Sinti, Roma, politieke tegenstanders en anderen die door de Nazi’s zijn weggevoerd. Kijk weer even naar de foto met de Notre-Dame. Door de rechthoekige opening rechtsonder ziet men vanaf het Mémorial de Seine stromen.
De foto van de kathedraal is genomen vanaf het dak van het Institut du monde arabe, ontworpen door Jean Nouvel. Dit is de zuidgevel en de Seine ligt aan de andere kant. Op het eerste gezicht ziet die gevel er gesloten uit, maar bestaat uit duizenden diafragma’s die als zonwering dienen. Ze verwijzen naar de geometrische gevelvulling van Noord-Afrikaanse gebouwen.
Het is in Frankrijk usance dat een president het initiatief neemt voor een algemeen nut beogende instelling. Beroemd is het Centre Pompidou (Georges Pompidou), maar ook het Institut du monde arabe (Valéry Giscard d’Estaing) is een presidentieel idee geweest. François Mitterand liet er meerdere bouwen. In 1995 werd ‘zijn’ Bibliothèque nationale de France aan de Seine geopend. Dominique Perrault ontwierp vier torens, die op geopende boeken lijken, met daartussen een immense, hypermoderne bieb met een binnentuin.
Tussen de rechteroever van de Seine en de inmiddels autoluwe rue de Rivoli staat het luxe warenhuis Samaritaine. Tussen 1905 en 1910 ontwierp Franz Jourdain deze uitbreiding. Het is een feestje voor wie van art nouveau houdt. De constructie van de overkapping past naadloos in de esthetiek die lijnen voorop stelt, van de geschilderde plantmotieven tot de vorm van de hekjes. Het is vrij toegankelijk en kopen is niet verplicht.
Parijs en kunst zijn bijna synoniemen en aan de Seine alleen al staan meerdere toonaangevende musea, waaronder natuurlijk het Louvre. Het was ooit het paleis van de Franse koningen. Rond 1200 begon het als een fort, waarvan de fundamenten nog te zien zijn. Vanaf de zestiende eeuw werd het stapsgewijs verbouwd en uitgebreid tot het in de Franse Revolutie als museum opende. De schilderijen op de foto behoorden ooit aan kardinaal Richelieu en zijn in diezelfde revolutie als ‘saisie révolutionnaire’ in beslag genomen.
Van de vele musea die aan de Seine staan, noemen we er nog een: de Cité de l’architecture. Het is de plaats waar honderden afgietsels van portalen, timpanen en beelden uit heel Frankrijk bijeen zijn gebracht, samen met maquettes en modellen, maar ook kopieën van muurschilderingen en glas-in-loodramen. Zo ziet u hier het afgietsel van een twaalfde-eeuws portaal uit Saintes, bijna 500 km van Parijs. Het is op ware grootte.
Dat onvolprezen Cité de l’architecture ligt aan de overzijde van de Seine tegenover de Eiffeltoren. De toren zelf is met zijn meer dan 300 meter hoogte het symbool van Parijs bij uitstek. In 1889 was dit een opzienbarende constructie die het baken vormde van de Wereldtentoonstelling. Het is nu, 135 jaar na zijn oplevering, haast niet voor te stellen hoe lelijk het destijds werd gevonden. Smaak verandert en nu is dit de trekpleister nr. 1.
U zult langs de Seine veel kunst zien. Dit is meer dan een bosje bloemen. Op initiatief van de ambassadrice van de VS maakte Jeff Koons dit geschenk aan de Parijzenaren na de aanslagen op Bataclan en Charlie Hebdo. Het staat achter het Petit Palais.
Aan de andere kant van de place de la Concorde, in de hoek van de Tuilerieën, staat een serie beelden van Louise Bourgeois. Ze werd geboren in Parijs, maar leefde in New York. Dit beeld, ‘Welcoming Hands’ verwijst naar haar immigratie.
De Seine scheidt Parijs in twee ongelijke delen: de kleinere linkeroever en de rechteroever. Op de foto is de rechteroever links. De brug op de foto is de Pont neuf of Nieuwe Brug, die met meer dan 400 jaar de oudste brug van de stad is. Het was de eerste stenen brug in de stad en de eerste zonder bebouwing.
Noten
[1] Bron: Bibliothèque_Mitterrand – foto Arthur Weidmann
[2] Bron: Pont neuf – foto Steve Cadman
