De erfenis van de erfzonde

0

Anton Simons

Vrijdag 8 juli 2011, simons-ideeen.blogspot.nl

Het mooiste idee van het christendom lijkt dat er voor iedereen redding is. Ook voor de grootste schurk en vooral voor de onmachtigen met een mislukt leven.

Aan die zekerheid is van alle kanten geknaagd. Met het meeste succes door Calvijn. Waar de heidenen zich wentelen in hun zelfvoldaanheid, werkt de gelovige zich in het zweet en dan nog kan alles vergeefs zijn.

Nee, de grootste zekerheid van de christenen is dat het leven al voor het begin mislukt is. Dat valt mooi na te lezen bij Augustinus. Ook buitenstaanders zoals Brodsky hebben er mooie woorden voor gevonden:

… Once again
As in previous years we have seen the actual Vision and failed
To do more than entertain it as an agreeable
Possibility, once again we have sent Him away,
Begging though to remain His disobedient servant,
The promising child who cannot keep His word for long.

Kathedraal van Orvieto, detail van de erfzonde[1]

De zonde was toch al moeilijk te voorkomen. Maar als er een ‘we’ is, raakt ons altruïsme er gauw in verstrikt. Misschien ook is het opgeraakt bij de overgave aan dat wij.

Mooi meegenomen is dat het christendom de mensheid met deze erfzonde een nieuwe idee heeft gegeven. Daardoor wordt een nieuw licht teruggeworpen op het platonisme. De mens is in staat tot de herinnering aan een zuivere oorsprong. Hoe zuiverder die oorsprong, hoe groter de zekerheid van het verlies.

Die zekerheid hebben we meegenomen naar de moderniteit en postmoderniteit, als herinnering en erfenis. Hij heet nu menselijk tekort en wordt vooral aangewezen in de klonterende mensheid:

Jede Gemeinschaft macht, irgendwie, irgendwo, irgendwann — «gemein».

Nietzsche

[1] bron: kathedraal van Orvieto

Avatar foto

Ik ben leraar klassieke talen in Tiel. Daarnaast heb ik ook wat gestudeerd in theologie en filosofie. Alle blogs die ik schrijf zijn manieren om wat ik tegenkom op een of andere manier te gebruiken, als materiaal of uitgangspunt.