Ai, Mouraria

0
Saudade ― Portugese fado’s bij het QFWF afscheid van Joke Koppius

Fred de Haas, toelichting, vertaling/ bewerking

Belos TemposVinte Anos (O Meu Primeiro Amor)Maria MadalenaLisboa AntigaAi, Mouraria ― O Embuçado ― Coimbra ― Minha Mãe Foi Cigarreira ― Por Morrer Uma Andorinha ― Valeu A Pena
Rua da Mouraria, Lisboa[1]

De Mouraria (Moorse wijk) die herinnert aan de tijd dat de Moren[2] (Arabieren) het land nog bezetten, is een van de oudste buurten van Lissabon, samen met de Alfama, de Bairro Alto en Madragoa, namen die op zich al een klankgedicht vormen. Het was een kleurrijke buurt met veel restaurantjes en bordelen, waar de fado een ongekende populariteit genoot.

De Mouraria is waarschijnlijk de meest bezongen buurt van Lissabon en de geboorteplaats van de beroemdste fadozangeres van de 19e eeuw, Maria Severa. De Mouraria gaf ook zijn naam aan de klassieke fado van Amália Rodrigues die in 1945 het lied voor het eerst opnam in Rio de Janeiro, voordat het zijn vleugels uitsloeg naar de rest van de wereld.
Het lied bezingt de tijd van de straatverkopers die luidkeels hun waar aanprezen, de tijd waarin er optochten en katholieke processies door de straten trokken en de fado hartstochtelijk werd gezongen.

Gezongen door Amália Rodrigues 

Ai Mouraria

De Moorse buurt

Ai Mouraria da velha Rua da Palma
Onde eu um dia deixei presa a minha alma
Por ter passado mesmo a meu lado certo fadista
De cor morena boca pequena e olhar trocista

Ai Mouraria do homem do meu encanto
Que me mentia mas que eu adorava tanto
Amor que o vento como um lamento levou consigo
Mais que ainda agora a toda a hora trago comigo

Ai Mouraria dos rouxinóis nos beirais
Dos vestidos cor-de-rosa dos pregões tradicionais
Ai Mouraria das procissões a passar
Da Severa em voz saudosa da guitarra a soluçar

Ach, Moorse buurt, je oude Palmboomstraat,
waar ik mijn noodlot binnenlaat
als die gebruinde fadozanger mij passeert
en met een spottend lachje in zijn blik vereert.

Ach, Moorse buurt, fadista[2] waar ik dol op was
en weet dat ik niet in zijn leugens pas.
Een liefde die de wind al jammerend verjoeg,
de dagelijkse pijn die ik steeds in me droeg.

Ach, Moorse buurt, je daken en je nachtegalen,
je venters die hun roep bleven herhalen.
Ach, Moorse buurt, je vele straatprocessies,
roze kleuren, geuren, fadozangeressen!

Frederico Valério, Amadeu do Vale
 
Noten

[1] Bron: Rua da Mouraria, Lisboa — Portugal visitor (P)
[2] Afkomstig van het Latijnse ‘maurus’ (= zwart) dat op zijn beurt is afgeleid van het Griekse ‘mavros’ dat dezelfde betekenis heeft.
[3] Fadozanger of -zangeres

Avatar foto

studeerde cum laude af in de Franse, Spaanse en Portugese taal- en letterkunde. Vanaf het begin combineerde hij zijn functies met werkzaamheden als literair vertaler. Fred de Haas vertaalde onder meer uit het Papiaments, het Frans, het Spaans en het Russisch. Hij is leider, zanger en gitarist bij het Latijns-Amerikaans ensemble Alma Latina.