QFWF-startbijeenkomst derde fase ‘Wereldburgerschap van de straat’
Robin Stemerding, tekst en Tess van Dongen, foto’s
Dialoog over een werelddroom
Ter inluiding van de afronding van het QFWF-project ‘Wereldburgerschap van de straat’ laten acht mensen zich op 30 maart 2024 uitnodigen om op deze grond in het gastvrije huis van Tess bij elkaar te zijn.
Gedurende de afgelopen maanden zijn – als de 2e fase van het project – de recepturen ontwikkeld ter voorbereiding van het afrondende sociale experiment (fase 3).
Op de afgesproken tijd verheugen wij ons op wat er gebeuren gaat. Op twee na troffen wij elkaar al eerder tijdens de QFWF-ontmoetingsdag op 21 oktober 2023 in de Bibliotheek in Bussum, waar de 1e fase van het project ‘Wereldburgerschap van de straat’ aan de orde was. Een wereldburger als persoon die een eigen antwoord vindt op de lastige vraagstukken van culturalisatie en zingeving in de actualiteit van een multiculturele, door oorlogen en geweld geteisterde wereld.
Ik merk nu al dat ik eromheen draai want aanleidingen hiertoe zijn vaak niet positief. Aanleidingen liggen in constateringen rondom het slavernijverleden, over kolonisering en recent uitgesproken excuses. We kunnen constateren dat dit nog steeds actueel is. We kunnen constateren dat we hierin anders willen, maar dan zijn we nog steeds niet bij ‘hoe anders’. Hierin ligt de uitnodiging bij dit experiment.
Het bijzondere van ontmoeten
Wat me bijblijft is het bijzondere van ontmoeten. Het blij worden van de interesse naar elkaar, maar ook het in elkaars ogen kijken en veranderen tijdens het naar elkaar toe bewegen. We nemen de tijd elkaar te ontmoeten. Tijd die ik doorgaans niet vaak neem, geduldig omdat hier iets op het spel staat.
En ja, de ontmoeting, het kennismaken en de gedeelde eigen verhalen raken mij. We leren moedige mensen kennen die hun weg hierin realiseren. We raken elkaar daarmee. Waar we aanvankelijk nog aan de buitenkant van elkaar staan ― elkaar zien en mogelijk onbewust al typeren, maar door onze gedeelde verhalen kunnen we dit bijstellen naar iets dat niet afstandelijk en juist nabij is en waarin onze overeenkomst raakt.
Deze tijd te investeren, te nemen, terwijl het resultaat dat we verwachten niet vastomlijnd of gedefinieerd is, is niet gewoon. Het onwennige van niet weten waarnaartoe, is dat wat we aangaan met de hoop dat dit ons in gezamenlijkheid ergens (anders?) kan brengen. En daarin ligt blijkbaar ook het experiment.
Het roept woorden als ‘gemeenschapszin’ op, iets waar wij in Nederland misschien niet zo in uitblinken, zeker als het gaat om iets te vieren. Maar wat me ook bijblijft is het ‘geraffineerde afstand houden’, dat Greg omschrijft in zijn pijnlijke beschrijving van de door hem ervaren Nederlandse cultuur.
Waar zijn Nederlanders goed in? Het beheersen van het water en watermanagement. Terwijl het element water de wereld van de meanderende emoties en spontane expressie symboliseert. Wat wil dit zeggen? Emoties worden gemanaged volgens de Hollandse nuchterheid met dominees ziel en koopmansgeest. Passie is geen doorsnee voertuig. Pijnlijk, maar ook sterk dat het hier gezegd mag worden. In verhitte tijden lijkt ook humor met grappen over elkanders ‘volksaard’ een bijna vergeten sociale smeer.
Mooi dat de relativering aanwezig is hier in sfeer:
“I’m too emotional, so, Holland is perfect for me. After living in Honolulu, Washington DC, Miami, New Haven, Los Angeles and Seattle, I felt at home for the first time in my life in Amsterdam!
Nederland has such an incredible history of art, artists, thinkers and architecture is precisely because of its rather restrictive, conservative and calvinist thinking?! The creative stream is part rebellion against this oppressive culture, but, is supported by it as well … Offering logic, discipline and perfectionism that allows and supports the creative process.
Well, that’s my experience and opinion.”,
aldus Greg[1].
Geleidelijk komen we van uitwisselen, waarderen en vieren naar het willen leren van elkaar. Met de vloerankers – clusters van opgeschreven woorden tijdens de ontmoeting in de gespreksronde rond de tafel. We hebben die woorden als ankers op de vloer gelegd en gaan onder leiding van Camile Smeets[2] een route uitspelen. Zo komen we tot een reflectie over wat wij tijdens dit ontmoeten nu hebben gedaan. Ook de tactiele ervaringen van het uiteindelijke kleibeeld dat we maken over deze route laten indrukken na om ons ontmoeten te ‘crealiseren’.
Crealiseren
Het ter plekke uitgevonden woord ‘crealiseren’ van Maud, die daarmee wil aanduiden dat het niet gaat om een planmatig bedacht realiseren, maar een gezamenlijk zoekend creëren. Het al doende uitvinden en laten ontstaan. Het roept een beweging van ‘spiraliseren’ op met woorden, die een bedding geven aan de volgende ‘woord-wolken’, geclusterd rond het ‘hart’, het ‘zien’ en ‘om-kijken naar elkaar’ (als letterlijke betekenis van respect), ‘moed’, ‘samen’, ‘blijheid en vieren’….
Verklanken en verbeelden
Maud van Ingen begeleidt het verklanken van de vloerankers ter voorbereiding van het te crealiseren kleibeeld. In het uiteindelijke kleibeeld kom ik binnen via gezamenlijkheid, via interesse en de bereidheid mij daarin te begeven. Daardoor opent zich de mogelijkheid die wij samen creëren en tegelijkertijd houden wij de onwennigheid van zoeken zonder nauw omschreven eindresultaat uit. De vreugde en blijdschap, een verassing van hervonden gemeenschapszin helpt een begin te vinden..
Greg Suffanti:
“the palpable enthusiasm was inspiring to me … Lovely to see relative strangers being so open about themselves and to the creative task at hand.
I enjoyed the creative interactions”.[3]
Het roept vragen op over de wijze van uitnodigen van mensen en het deelnemen aan ontmoeten om hen in een moment van samen en in blijdschap te verleiden zich, wat stellig gesteld, even buiten de gewoonte van het via schermen communiceren te begeven.
Op weg naar een werelddroom in een Kosmisch Ei
Camile Smeets maakt de komende tijd een Kosmisch Ei met de door ons gemaakte kleibeelden en de woordclusters (uit de vloerankers), bedoeld voor het experiment met een organisatie uit het sociale domein.
Voor het vervolg van dit experiment gaat het om de vraag:
Op welke wijze zouden we anderen … een groep ‘in het sociale domein’, in de ambtelijke taal van het Hollandse emotie management’… kunnen uitnodigen te delen in deze zoektocht en op welke wijze kunnen wij hen hiervan deelgenoot maken en onszelf deel laten hebben aan hun vorm van zoeken en vinden?
Noten
[1] “Ik ben te emotioneel, dus Nederland is perfect voor mij. Na in Honolulu, Washington DC, Miami, New Haven, Los Angeles en Seattle te hebben gewoond, voelde ik mij voor het eerst in mijn leven thuis in Amsterdam!
Nederland heeft zo’n ongelooflijke geschiedenis van kunst, kunstenaars, denkers en architectuur, misschien juist vanwege de beperkende, conservatieve en calvinistische denkwijze?! De creatieve stroom is deels een rebellie tegen deze onderdrukkende cultuur, maar wordt er tegelijkertijd door ondersteund … Het biedt logica, discipline en perfectionisme, die het creatieve proces mogelijk maken en ondersteunen ― dat is althans mijn ervaring en opvatting.”
[2] Camile Smeets ― www.camilesmeets.nl/gemeenschapskunst
[3] “Het voelbare enthousiasme was inspirerend voor mij … Heerlijk om te zien dat relatieve vreemden zo open zijn over zichzelf en over de creatieve opdracht die ons te doen stond. Ik heb genoten van de creatieve interacties.”
