Bewust-zijn, op een andere manier bekeken

Evert Wagenaar

Een woordje vooraf…

De opzet van dit artikel is om ons bewustzijn vanuit de oude wijsheid te onderzoeken. Als moderne mensen zijn wij geneigd die oude kennis als achterhaald overboord te gooien. De vraag is of dat terecht is. Mijn standpunt over wijsheid is dat ware wijsheid tijdloos moet zijn en tijdperken en culturen overstijgt. Wie op zoek gaat naar deze ware wijsheid komt interessante voorbeelden tegen. In de context van dit artikel over bewustzijn wordt een prachtig voorbeeld gegeven door de afbeelding van het Egyptische ‘Oog van Horus, een voorbeeld dat de verbluffende overeenkomst laat zien met de vorm van het menselijke brein.

Bewust-wording vanuit de oude wijsheid bekeken

Zolang de mensheid bestaat denkt de mens na over zichzelf. Nadenken (in de innerlijke spiegel kijken) over zichzelf leidt tot een proces van bewust-wording. Dat is althans het uitgangspunt van dit verhaal. Vele eeuwen lang was dit onderwerp uitsluitend het domein van filosofen, waarbij talloze gestelde vragen onbeantwoord bleven.

Later, in de middeleeuwen, was het vooral het domein van de Christelijk gevormde denkers, waarmee de hoofdrol werd toebedeeld aan een onkenbare God. Aan het begin van de Renaissance ontstaat de verlichting waardoor geleidelijk aan de wetenschap pur sang steeds meer aan het woord komt. Met goede bedoelingen… wellicht… of toch niet? Gaat het om het redden van de planeet en haar bewoners, planten, dieren en mensen? Of gaat het om markten en bankrekeningen, macht en aanzien, waartoe de menselijke scheppingskrachten voortdurend worden misbruikt?

Waar blijft dan de wijsheid? Is zij zoek? Weg gezonken in de duisternis van het moderne denken…. En als dat zo is, hoe vinden we haar weer terug ?

Zo groot is de diepte,
zo ondenkbaar de oneindigheid van ijs.
De harde schittering van licht
dat in alle kleuren spat op niets.
Uitbarstingen van licht,
miljoenen malen in het violet.
Alles is peilloos, zonder maat
en ook de bronnen van licht
Zijn onschatbaar ver of dichtbij.
Trillend zilver en pastel
zijn de sluiers van de maan,
krachtenspel van groei en leven.
Vormen vervormen tot droomgestalten
en stormen van angst en vervoering.
Koude kristallen,
lijnen en hoeken snijden getallen
en kruisen door vlakken van glas
in eeuwig bewegen.

Uit: het lied van de Nacht, Ruud Tegelaar

Kijken we om ons heen dan is het niet overdreven om een wereld te zien die in nood verkeert. De mensheid, zijn habitat, zijn enige verblijfplaats in het onmetelijke heelal wordt constant bedreigt door uitputting, door vervuiling van het milieu, door de almaar uitdijende bevolking, de ongebreidelde vernietiging van cultuurgoed, het teloor gaan van de biodiversiteit, de miljoenen ontheemden….

We zoeken naarstig naar de schuldigen, maar vergeten te kijken naar onszelf, te kijken naar hoe ons dieper inzicht en vermogen tot onderscheiden verdwijnt, waardoor chaos de plaats inneemt van kosmos en de wijsheid sterft.

De specialisten en geleerden weten dat het hierboven geschetste beeld grotendeels waar is. Zij begrijpen dat het menens is en dat er daadwerkelijk gezocht moet worden naar oplossingen. Velen menen dat die gevonden kan worden in de technologie, waar complexe apparaten ons moeten helpen de gevolgen de toenemende chaos te beperken. Ze bedoelen het goed, onze wetenschappers, maar ze zoeken de oplossing buiten zichzelf.

Ze begrijpen niet dat de chaos in de wereld het gevolg is van de chaos in ons bewustzijn, in ons denken dat steeds abstracter wordt en geen ruimte meer biedt aan het empirisch waarnemen en denken. Dat daarmee het contact met de werkelijkheid verder en verder weg raakt en straks uitsluitend wordt overgenomen door Artificial Intelligence.

De levende werkelijkheid wordt straks bestuurd door kunstmatige systemen die de levende mens overtreffen met hun snelheid en ongebreidelde dataruimte, hun matrixen en alles beheersende algoritmen .

Kijk even mee naar een oproep van de UVA die jonge mensen wil verleiden Artificial Intelligence te gaan studeren:

Als student Kunstmatige intelligentie bestudeer en analyseer je intelligentie vanuit verschillende vakgebieden. Zo onderzoek je bijvoorbeeld hoe computers menselijk denken en handelen kunnen imiteren of beter kunnen uitvoeren. Menselijke intelligentie en de samenhang tussen brein en gedrag is hierbij een belangrijke inspiratiebron. Naast wiskunde, informatica en programmeren volg je daarom vakken in cognitieve psychologie, logica, taalkunde en filosofie. Met deze kennis leer je zelf innovatieve, lerende computers en applicaties begrijpen, ontwikkelen en bouwen.

Het klinkt allemaal opwindend, zeer plausibel en het is duidelijk: onze toekomst leggen we in handen van deze studenten die later managers worden en ons land en onze gemeenschap gaan besturen. Creativiteit al om, of toch maar liever de beperking van de protocollen, met de bedoeling om ordening in de chaos te brengen. Maar hoe kan er ordening komen wanneer de ontwerpers zelf een deel zijn van de chaos?

De bedoeling van dit artikel is om wijsheid weer de plaats te geven die door velen eeuwen heen richting gegeven heeft aan de het menselijke bestaan.

We doen dit aan de hand van het onderzoek naar de oorsprong van het menselijke bewustzijn, waarbij de vaak platgetreden evolutionaire en cognitieve paden worden verlaten en uit te gaan van overtuiging dat de mens geschapen is als vormgever van het Goede, het Ware en het Schone, in de hoop dat daarmee ons bewustzijn weer gericht zal worden op de wijsheid.

Soms tref je ze nog aan, mensen, wetenschappers, die eerlijk uitkomen voor hun gebrekkige verklaring over het menselijke bewustzijn^[1]
In 2004 lieten acht neurowetenschappers weten dat het nog te vroeg was om het bewustzijn te definiëren. Zij schreven:

We hebben geen idee hoe het bewustzijn kan ontstaan vanuit de fysieke activiteit van de hersenen, en we weten niet of bewustzijn kan ontstaan vanuit niet-biologische systemen, zoals computers. Op dit moment verwacht de lezer een zorgvuldige en nauwkeurige definitie van het bewustzijn. U wordt teleurgesteld. Het bewustzijn is nog geen wetenschappelijke term die op deze manier gedefinieerd kan worden. Momenteel gebruiken we het bewustzijn als term op verschillende en meerduidige manieren. Men streeft er naar om sluitende definities van verschillende aspecten van bewustzijn vast te leggen, maar om in dit stadium nauwkeurige omschrijvingen te geven is voorbarig.

Alles waar we ons bewust van zijn op een gegeven moment, maakt deel uit van ons bewustzijn. Dat maakt een bewuste ervaring zowel het meest bekende als het meest mysterieuze aspect van ons leven.

Ondanks alle menselijke geleerdheid zijn de basale vragen over het hoe, waarom, wie en waarheen over het bewust-zijn, nog immer niet beantwoord en velen troosten zich met de gedachte dat ondanks dat, het leven gewoon doorgaat. Maar is dat zo?

Kan het leven, met name het moderne leven, zoals dat zich in zijn huidige vorm voordoet gewoon doorgaan? Steeds meer mensen stellen die vraag, getuige de vele praatprogramma’s op de TV, die zich bezighouden met dat moderne leven en hoe dat zodanig in te richten dat de huidige chaos een halt wordt toegeroepen. Velen vrezen voor het voortbestaan van het menselijke leven en hopen op verandering. Steeds vaker klinkt die roep: we moeten veranderen, de aarde kan ons verblijf zoals we dat tot nu toe gewend zijn, niet meer aan. Veranderen is absoluut noodzakelijk willen wij dat de aarde en de gemeenschap ook van onze kinderen en kleinkinderen in de nabije toekomst nog een zinvol en menswaardig bestaan kunnen bieden.

Het aantal mensen dat zich zorgen maakt over deze vraag neemt (gelukkig) toe, maar tegelijkertijd zien we hoe hun invloed op het wereldgebeuren kleiner wordt door de toenemende chaos, aangevoerd door de bezitters van de grote mediakrachten, waanzinnige machthebbers, rücksichtsloze manipulators en dromenverkopers.

Aan deze wonderen ga ik voorbij,
het is nog ver
naar waar mijn reis begint.
Duister en roerloos,
licht noch beweging worden daar gezien.
Het allerdiepste punt,
het midden van de leegte is mijn doel
en de ogen gesloten, blind
ga ik op weg
naar waar mijn opdracht eindigt.

Uit: Het Lied van de Nacht, Ruud Tegelaar

Maar toch…. Er blijft hoop. Er blijf hoop op het wonder van de verandering, die alleen plaats kan vinden wanneer ons bewust-zijn verandert. Is die hoop gerechtvaardigd? De mensheid is toch al eeuwen bezig met dat bewust-zijn en we zien nog steeds geen vooruitgang. Zeker, we begrijpen steeds beter hoe ons lichaam functioneert en dat geldt met name voor het uitgebreide gebied van de hersenen dat steeds meer onderzocht wordt in de hoop dat daar de antwoorden te vinden zijn op die oervragen. En de tijd dringt, want aan de andere kant van het spectrum zijn daar de technologen met hun kunstmatige intelligentie en hun vragen of een verzameling elektronische componenten over een eigen bewustzijn kan beschikken, waardoor een apparaat een ‘persoon’ wordt, zodat machthebbers nog meer macht verkrijgen en de chaos nog groter wordt.

Er zijn dus genoeg vragen, en weinig echte antwoorden.

Zoveel vragen, dat je nauwelijks weet waar te beginnen. Eén ding is zeker: we moeten de platgetreden paden van de wetenschap verlaten en dan maar gewoon beginnen waar het allemaal mee begint:

In de Beginne schept God: het Grenzeloze, de Elohim en alles tussen Hemel en Aarde.

Ja, dat is de eerste zin waarmee het bijbelboek genesis begint, maar wel in een wat andere vorm dan we gewend zijn. In de oorspronkelijke Torah staat:

Bereshit bara Yod Elohim Aleph-Tau Ha Shamahim, Ha Aretz.

Bereshit kan heel goed vertaald worden met ‘in de beginne’; maar kent ook andere betekenissen en kan daarom ook vertaald worden met ‘Wijsheid’. En het grenzeloze wordt onder andere in de Kabbalah tot uitdrukking gebracht door ‘En Soph’, dat letterlijk ‘zonder grens’ betekent. En dat is een mooi begin van ons verhaal.

Ruimte

Want nu gaat het over iets dat je zou kunnen beschouwen als een ruimte, weliswaar een grenzeloze ruimte die door de schepper gevuld wordt met wijsheid. Wijsheid… kunnen we daarom heen? Nee, daar kunnen we niet omheen, want het is geen eigen (menselijke) wijsheid, maar de absolute wijsheid. Het is de wijsheid waarmee de schepping is opgebouwd en alles wat daarbuiten valt kent geen wijsheid. Met wijsheid zijn de ontelbare hemellichamen, die volgens ingewikkelde patronen het heelal vullen, aan het werk. En de mensheid is nu pas in staat iets van die wijsheid te zien en te begrijpen. En dat geldt misschien nog meer voor de wijsheid van de buitengewone fijnzinnigheid waarmee alles in de natuur op elkaar afgestemd is. De wijsheid, waarmee het goddelijke bewust-zijn is gevuld….

De grote theoloog en wijsgeer Origenus (185-254) zegt het volgende over de Wijsheid:

In dit zelfstandig wezen van de Wijsheid nu was alle scheppingskracht voor de komende schepping aanwezig, zowel voor alles wat bestaat als voor alles wat ontstaat. Dit alles is van tevoren gevormd en bepaald op basis van kennis vooraf. In de Wijsheid lagen dus al een soort schetsen en voorbeelden van alles wat geschapen werd. Vandaar dat de Wijsheid bij monde van Salomo zegt dat zij geschapen is als begin van Gods scheppingswerk (Spr 8, 22), want zij bevat de oorsprongen, de plannen en de vormen van de hele schepping

En ‘bara’ betekent inderdaad ‘scheppen’, maar niet ‘schiep’, niet de onvoltooide verledentijd. Ook dat is een belangrijke aanwijzing, waarmee gezegd wordt dat de Schepper van moment tot moment schept, dus voortdurend het universum vult met wijsheid. En ook wordt er gezegd: ‘als de Schepper ophoudt met scheppen, verdwijnt het hele Universum’.

Er is nu een begin, een begin dat we als uitgangspunt kunnen beschouwen.

Natuurlijk is dit een begin waarbij velen de wenkbrauwen zullen fronsen. Ons begin begint met een volslagen onbewijsbaar bericht uit een eeuwenoud boek, dat bovendien nog op een totaal onbekende wijze wordt ‘vertaald’. Wat moeten we daarmee…?

Verkeerde vraag….

‘Wat kunnen we hiermee?’

We kunnen hiermee een zinvol verhaal over het menselijke bewustzijn beschrijven zonder dat het meteen vastloopt.

Voor veel moderne analytische filosofen die zich over deze materie buigen — met filosoof Daniel Dennett (1942-2024) als vaandeldrager — is het bestaan van het bewustzijn zo’n ondraaglijke atypische onregelmatigheid in een voor hen betekenisloos universum van materie en leegte, dat ze ons bewustzijn als een illusie afdoen. Misschien dat deze gedachte ook wordt ingegeven doordat bewust-zijn als zelfstandig naamwoord wordt opgevat. ‘Het bewustzijn’, waardoor het niet meer als vanzelf een levende ervaring beschrijft. Ze ontkennen dat qualia (kwaliteiten als filosofisch vraagstuk) bestaan, of betogen dat de wetenschap er niets bij te winnen heeft ze te bestuderen.

Een typische wetenschappers uitspraak, die overigens door vele andere groepen van mensen net zo goed gedeeld wordt en waar de uit het toeval ontstane evolutie het enig zaligmakende concept is. En alles wat dit concept niet kan verklaren is onbelangrijk, dan wel een kwestie van tijd.

Een zeer toepasselijk voorbeeld van modern technologisch verklaren van het ontstaan van leven werd ons voorgeschoteld door een ruim artikel, getiteld “Over leven scheppen uit het niets” in de Volkskrant van 18 januari 2025. Dit ‘niets’ bleek uiteindelijk een heel pakket biochemische stoffen te bevatten en een apparaat met vele slangen, pompjes en wat al niet.

Gaan we terug naar ons beginpunt.

God schept een ‘grenzeloze’ ruimte, waarin Hij zichzelf gaat tonen. Waarom god dat doet blijft een vraag die niet zomaar beantwoord kan worden.

Hoe moeten we ons deze ruimte voorstellen? Wanneer we bedenken dat god onkenbaar is, zal ook gods aanwezigheids-ruimte onkenbaar zijn. En bovendien is het woord ‘ruimte’ slechts een poging om in gewone taal iets uit te drukken, wat zich vele dimensies boven ons bevindt.

En daarin worden volgens het boek genesis als eerste de Elohim geschapen. De elohim zijn de goden van de vorm, waarmee de schepper zijn eigen grenzeloze bewustzijnsruimte beperkingen oplegt. Er worden grenzen getrokken die kenmerkend zijn voor elke vorm. Dus ook voor het goddelijke bewustzijn en de gedachtenvormen, de Gedachten van god waarmee hij het universum schept. Die schepping kun je zien als een soort spiegel, of — zoals we tegenwoordig zeggen — een hologram.

God doet dit om zichzelf te kunnen tonen. En wat er dan verschijnt ziet hij als zijn Beeld en Gelijkenis. Dat Beeld en die Gelijkenis noemt god ‘Mens’.

Voordat deze mens geschapen wordt zorgt god voor een passende leefomgeving, die hij de ‘hof van Eden’ noemt met daarbinnen het paradijs, een speciale verblijfplaats voor de mens.

Als je dit alles letterlijk opvat is het al gauw lariekoek.

En dat is uiteraard niet de bedoeling. Daarmee zou de hele bijbel en alle andere heilige boeken lariekoek zijn, fake, sprookjesboeken. Maar dan wel boeken die al duizenden jaren herdruk op herdruk beleven. Dit verhaal uit het boek genesis is een mythisch verhaal, geschreven in mystieke taal. En dat betekent dat ‘mens’, niet de biologische mens is zoals we zelf zijn en om ons heen zien. Ook de begrippen ‘hemel en aarde’ kunnen niet letterlijk genomen worden.

‘God, Ruimte, Mens, Hemel en Aarde….’ Deze bijbelse termen vormen tezamen het goddelijk-hemels-kosmische bewust-zijn. Als we dat als waar aannemen, kunnen we vaststellen dat het menselijke bewustzijn als spiegelbeeld ook deel uitmaakt van dat bewustzijn. En dat het duidelijk niet biologisch van aard is, niet uit en door ons zelf tot bestaan is gekomen en in principe gevormd is als ‘ruimte in de goddelijke ruimte’.

Menselijk bewust-zijn als deel van het goddelijke bewust-zijn

Als we daar van uitgaan, is het uiteraard geen wonder dat de wetenschap geen verklaring kan geven voor het ontstaan van ons bewust-zijn. Ons bewust-zijn is nu een deel van het goddelijke bewustzijn en van de schepping.

En het is ook een bijzonder deel; het is dat deel van ons bestaan, dat immer aanwezig is en verbonden met god. Daarmee is het ook ons onsterflijke deel van het menselijke bewustzijn. Sommige esoterici spreken daarom over de eeuwige godsvonk, waardoor het menselijke bewustzijn bijzondere faculteiten krijgt, die behoren bij het paradijs. Welke zijn dat?

De eerste bijzondere faculteit heeft te maken met de opdracht die de mens bij aanvang van de schepping krijgt om ‘middelaar te zijn tussen hemel en aarde’. Dat vergt uiteraard een toelichting: middelaar tussen hemel en aarde, hoe moeten we ons dat voorstellen?

Om die vraag te kunnen beantwoorden, moeten we eerst vaststellen wat er in dit artikel verstaan wordt onder ‘Hemel’ en ‘Aarde’. In onze context zijn dat geen plekken, ergens in een heelal, maar zijn het bewustzijnstoestanden, menselijk zowel als goddelijk.

Het goddelijk bewustzijn omvat al het bestaande, het zijnde. Het menselijke bewustzijn is afhankelijk van gerichtheid; zijn wij uitsluitend gericht op het dagelijkse bestaan of ervaren (of weten) we iets van dat goddelijke bewustzijn?

Wanneer wij uitsluitend gericht zijn op ons dagelijks bestaan dan beperken we het menselijke bewustzijn tot het werk, het gezin, de politiek, de wetenschap, de cultuur (inclusief de kerk) en de filosofie. Zijn wij daarnaast ook gericht op het goddelijke, dan kan zich een totaal ander menselijk bewustzijn vormen, dat in geen enkel opzicht te vergelijken is met het dagelijks-menselijke bewustzijn. Je zou dat verschil als volgt kunnen uitdrukken: het dagelijks bewustzijn ontwikkelt zich in het horizontale vlak (breedte) en het goddelijke beweegt zich in verticale richting en is bovendien oneindig groot. Uiteraard kan het dagelijks-menselijke bewustzijn zich best wel enorm verdiepen, maar blijft niettemin in elk opzicht volslagen anders.

En dat houdt om te beginnen in dat de hemel met al zijn bewoners, engelen, aartsengelen en goden, zich in het goddelijke bewustzijn bevinden, evenals alle aardse bewoners voor zoverre zij gericht zijn op het goddelijke. En het zal inmiddels wel duidelijk zijn, dat met ‘aarde’ niet de planeet wordt bedoeld maar de verzameling van het individuele menselijke bewustzijn. Het goddelijk bewustzijn daarentegen is universeel, oneindig en multi-dimensioneel, om het op ‘aardse’ manier uit te drukken. Dat we met deze ‘technische’ omschrijving het goddelijke bewustzijn te kort doen, zal hopelijk in het vervolg van ons verhaal steeds duidelijker worden.

Terug naar het verhaal over het middelaarschap als typerende eigenschap van de mens.

Beide bewustzijnstoestanden, het goddelijke en het aardse, moeten met elkaar verbonden zijn, in elk geval is dat de opdracht. De vraag is uiteraard waarom god dat verlangt van ons. Daarover verder nadenkend komen we eerst nog bij de veel omvattender vraag: waarom is er überhaupt een schepping. En tenslotte nog waarom juist de mens met zo’n grote opdracht wordt belast; het Universum wemelt toch van engelen….

Opnieuw weer veel vragen…
Op zoek gaande naar antwoorden, moeten we verder in de tijd teruggaan.

Vóór de schepping

We moeten naar de toestand van vóór de schepping, naar Henoch, de profeet aan wie god zijn bedoeling omtrent een nieuwe (de huidige) schepping openbaarde. Deze openbaringen worden door Henoch bekend gemaakt en later ook te boek gesteld. Daarin wordt ons verteld over Lucifer, de schoonste der engelen, die afvallig wordt en zichzelf uitroept als machtiger dan god. Van deze geschriften zijn — zover bekend — drie delen bewaard gebleven (Henoch 1, 2 en 3). Deze boeken worden tot op de dag van vandaag actief bestudeerd en uitgedragen in de Koptische vroegchristelijke kerken. Er wordt geschreven over een grote strijd tussen de engelen en de afvalligen. Henoch zelf wordt de spil in deze strijd en wordt later tot de machtige grote engel Metatron getransformeerd.

Deze gebeurtenissen zijn in feite de voorlopers van het bijbelse verhaal over de afvalligheid van de mens AdamEva.

De afvallige engel Lucifer ziet kans steeds meer volgelingen te krijgen en het gevaar dreigt dat de schepping leeg loopt en teloor gaat. Daarom schept god de mens, met de opdracht middelaar te worden en de schepping te redden. Dat doet god ook vandaag nog steeds; van moment tot moment en is het de bedoeling dat de mens ook nu nog deze opdracht vervult. De vraag is nu hoe de mens dat kan doen, hoe komt dit allemaal in beweging?

Om die opdracht te kunnen vervullen moet de mens vanuit een paradijselijke bewustzijn zich willen verbinden met de trawanten van Lucifer, de gevallen engelen, de dragers van het kwaad in de hoop dat deze de weg naar het paradijs terug willen vinden en de schepping wordt hersteld. Hoe komen wij aan dat paradijselijke bewustzijn?

Zie, Ik sta aan de deur en Ik klop. Indien iemand naar Mijn stem hoort en de deur opent, ik zal bij haar binnenkomen en maaltijd met haar houden en zij met Mij. (Openbaring3:20)

Net deze uitnodiging worden wij opgeroepen om deel te nemen aan het mystieke maal waarbij het hoofdgerecht bestaat uit wijsheid. We hoeven slechts de deur te openen. Ieder mens bezit zo’n deur , het is slechts een kwestie van waakzaamheid en bereidheid.

En we zien om ons heen, dan heeft de wereld deze nieuwe mens hard nodig. Ook nu krijgt Lucifer in de gedaante van de groot- mediabezitters vele volgelingen. Daarmee wordt de geschiedenis voortdurend herhaald en is het absoluut noodzakelijk dat meer mensen zich scharen achter Henoch en de andere profeten. Daarbij is speciale aandacht nodig om de vele valse profeten — die zich juist in onze dagen voordoen als redders van de aarde — te herkennen en te ontmaskeren. En dan moeten we niet alleen denken aan de moderne Avatars, maar ook aan de volksmenners, politieke wangedrochten, gebakken luchtverkopers, dictators en meer van dat gespuis. Want zij zijn de moderne volgers van Lucifer en ook zij dreigen onze aarde en de mensheid te vernietigen of tot slaven te vormen

Hoe nu verder?

Voordat we op zoek gaan naar het beantwoorden van deze vraag, is het goed ons te verdiepen op welke wijze deze openbaringen en onthullingen tot stand komen. Allereerst moet gezegd worden dat openbaringen en onthullingen nog steeds werkzaam zijn. De gedachte dat profeten alleen in oude tijden aan het woord waren is niet juist. Ook vandaag de dag klinken openbaringen en onthullingen door onze wereld. Om dat te kunnen verstaan is wel aandacht nodig, en kennis. Maar ook een speciale geesteshouding, die verderop zal worden besproken. Deze kennis moet ons in staat stellen onderscheid te maken tussen wat werkelijk een onthulling is en wat naar het rijk der fabelen verwezen kan worden. En dat geldt uiteraard ook voor de onthullingen die we zelf mee maken.

Hoe komen deze bijzondere berichten tot ons?

De schepper heeft ons geschapen als zijn beeld en zijn gelijkenis, maar dat beeld is ernstig versluierd doordat wij niet langer in het paradijs vertoeven. ‘Het paradijs’ dat is reeds gezegd, is niets anders dan het goddelijk bewustzijn waar AdamEva als het menselijke bewustzijn mag verblijven. Ook zij zijn dan nog puur bewustzijn, een geestelijk bestaan. En zo lang zij/hij de opgedragen taak van het middelaarschap blijven vervullen kunnen zij daar blijven. Maar helaas verzaken ze deze middelaarstaak; ook zij/hij wordt verleid door Lucifer via zijn afgezant de listige slang. Dat wordt ons haarfijn uit de doeken gedaan in het verhaal van genesis 3 waar gezegd wordt dat de mens uit dat paradijs moet en terecht komt in ‘het Veld’. Zij krijgen ‘rokken van vellen’(biologisch zintuigelijk vormen). In ‘het Veld’ betekent dat het gaat over het puur aardse bewustzijn, dat niet langer deel kan uitmaken van het goddelijke bewustzijn. En dan staat er verder dat ze (d.w.z.: de mensheid) in het zweet huns aanschijn hard moeten werken. Waaraan moeten zij werken? Aan de terugkeer naar hun paradijselijke bewustzijn. Zij moeten dat doen als gescheiden biologische wezens, man en vrouw en de beperking van hun zintuiglijke bewustzijn. Maar daarmee is het verhaal niet compleet, gelukkig niet. Als dat de enige gereedschappen zouden zijn waarmee de mens op zoek moet naar de terugweg van dat paradijselijke bewustzijn, dan is mislukking gegarandeerd.

Ze krijgen iets mee, om die terugkeer mogelijk te maken: het intellect

Door het intellect wordt een verbinding gelegd tussen het menselijke aardse bewustzijn en het goddelijke. Daardoor is het mogelijk voor ieder mens om te kunnen schouwen. Met dit ouderwetse begrip willen we het verschil duidelijk maken tussen ons rationeel waarnemen, denken en bestuderen van verschijnselen en het mystieke spiritueel ervaren daarvan. Hierdoor is het mogelijk levende dromen, visioenen, daadwerkelijke onthullingen en openbaringen te ontvangen. En hoewel dit unieke intellect aan ieder mens wordt gegeven, zijn er slechts enkelen die hiermee bekend zijn en nog minder die dit orgaan gebruiken. Dit laatste heeft ook zeker te maken met de vaak langdurige beoefening die daarvoor nodig is. Meestal gebeurt dat doordat deze mensen worden ‘aangeraakt’; aangeraakt door een ervaring die hen diep treft en hen aanzet tot bestudering en beoefening van dit voorrecht.

Het Intellect is een oud begrip, uit de tijd van Plato, waarmee die bijzondere verbinding tussen het goddelijke en het menselijke denken werd geduid. De moderne psychologie en neurologie heeft dit begrip gekaapt en gedegradeerd tot ‘het verstand’, verstandig, logisch en rationeel denken.

Het is daarmee wel duidelijk dat wij met ons dagelijks gebruik van het begrip ‘Intellect’ de plank behoorlijk misslaan. Maar het is nog erger: het intellect geeft ook verbinding met de gevallen engelen, Lucifer en zijn kornuiten. Een extra reden dus om omzichtig te werk te gaan wanneer wij aangeraakt worden. Veel mensen wenden zich dan tot iemand waarvan ze weten dat zij ook aangeraakte mensen zijn, zodat ervaringen gedeeld en vergeleken kunnen worden. De kenmerken van een echte aanraking is zuiverheid van doelstelling, en overeenkomst met de bronnen van de andere aangeraakten ondanks eventuele cultuur verschillen. Zo zal een Hindoe de zelfde onthulling heel anders in beeld krijgen dan een Christen.

De stem van de stilte, de stem van het intellect

Tot nu toe is het beeld van het menselijke bewustzijn een verhaal over verval en degeneratie. De tegenstelling met het algemeen geldende ‘vooruitgangsdenken’ is groot. En ook wel begrijpelijk, wanneer de mens blijft hangen in de superioriteit van de menselijke vermogens, met name die van de technologische ontwikkelingen.

Velen menen dat wij afstevenen op een nieuw soort Walhalla waar de gebraden kippen niet op te krijgen zijn en het aardse leven steeds mooier en interessanter wordt. We spreken over continue levensverlenging, toenemende rijkdom, een veilig en comfortabel bestaan en steeds meer inzicht in hoe we de wereld naar onze hand kunnen zetten. Maar in werkelijkheid is de mens in toenemende mate blind. Met als gevolg dat de werkelijke wereldgemeenschap in almaar meer ellende en chaos verkeert. Hongersnood in het ene deel van de wereld en overvloed in het andere, waardoor kostbaar voedsel gedumpt moet worden. En overal oorlogen, conflicten en strijd. De ene crisis na de ander, miljoenen ontheemden, vluchtelingen, klimaat crises, dictatuur, uitbuiting, te veel om op te noemen.

De aarde wordt leeggeroofd en de chaos is zo groot dat we eigenlijk niet meer weten hoe deze in toom te houden. En de enige manier die ons in staat stelt daarmee te leven is de ontkenning. Aangevoerd door TV programma’s en internet gebrul, worden we zo doof, dat we onszelf niet meer kunnen horen….

Maar er zijn aangeraakten….

Zij zijn wél bezorgd en doen hun uiterste best om stil te worden, waardoor het intellect zich kan tonen. Deze mens wil iets begrijpen hoe het werkelijk werkt en hoe de schepping voortdurend probeert de chaos te herstellen en wat de rol van de mens daarin is. Die mens verlangt naar een omkering, een Metanoia waar de hele mensheid aan deel neemt. Noem het een illusie, een droom. Maar deze droom komt niet uit de bekende droomfabriek van de moderne wereld.

Want dat is precies wat er aan de hand is: de wereld is een droomfabriek die dromen produceert over een superwereld, met alles er op en er aan, aangedreven door een oneindige bron van energie, met de ontwikkeling van de meest verbluffende techmologie, die er voor zal zorgen dat we steeds langer kunnen leven, steeds rijker worden, steeds veiliger zijn en voor voldoende slaven (vluchtelingen) om de arbeid te verrichten die daarvoor nodig is.

De aangeraakte mens wil anders leven. Zij willen gelukkig zijn zonder al die voorwaarden en ‘noodzakelijkheden’ die de moderne tijd ons oplegt. En zij willen dat deze ware vorm van geluk voor iedereen mogelijk moet zijn; en zij leren dan om ook te luisteren naar de Stem van de Stilte, de Stem van het intellect, waarmee de schepper hen vertelt hoe zij moeten leven en hoe zij het kwaad kunnen verbinden met het paradijs.

Wijsheid en de geliefde

Daarom moeten zij terug naar de wijsheid. De wijsheid waarmee god de schepping begint:

‘Bereshit bara….[ ]’.

Maar de wijsheid, de Sophia, kan niet gedijen zonder de Liefde. Daarom schenkt god ons de wijsheid, gehuld in een gewaad van Liefde. Bij ieder mens doet hij dat. Met oneindige tederheid brengt hij in ieder van ons dit vonkje van Liefde, de godvonk, aan. En hij noemt zichzelf ook de Geliefde, die op zoek is naar zijn beminde.

De Geliefde in ons; hij is een Persoon, een Persoon die het verlangen in ons aanraakt, zodat wij wakker worden, en dat verlangen gaan voelen in ons hart. Waardoor de prille goddelijke Liefde in ons zal willen groeien tot een schitterende Boom des Levens.

Heel veel mensen ondervinden deze aanraking, echter weinigen hebben het geluk, dat daarover verteld wordt, zodat zij op die manier geleid worden. Maar velen hebben dat geluk niet. Zij voelen dat verlangen, maar weten niet wat het is, wie het is , en waarom….

Zij voelen dat verlangen, maar weten het geen plaats te geven.

Velen — vooral jonge mensen — worden daardoor ziek, ernstige vormen van depressie, zonder te weten waarom….

Wanneer zij niet mee doen aan het oorverdovend geschreeuw van de moderne maatschappij lopen zij het risico dood te lopen, depressief, wanhopig en erger….

De Ruimte

Krachtig zijn de vleugels van verlangen,
onstuitbaar jaagt de liefde
naar haar voleindiging.
Alles heeft zij vergeten,
niets kan haar weerhouden,
al weet zij niet waarheen zij gaat
en wil dat ook niet weten.
Naar haar doel snelt de liefde
als een trefzekere pijl
en de hand van de schutter is de roos.
Hoe ver en dichtbij is die bestemming,
tijdsprong door de ruimte.

Uit: het Lied van de Nacht van Ruud Tegelaar

N.B. het is de bedoeling in een tweede deel uitvoeriger in te gaan op het functioneren van het menselijke bewustzijn en de transformatie die nodig is om ons bewustzijn toegankelijk te maken voor de goddelijke wijsheid.

Noten

^[1] Zie dit citaat over bewustzijn wikipedia.org/wiki/Bewustzijn
^[2] Bron: De scherpping van Adam (circa 1511) – Michelangelo, fresco Sixtijnse Kapel, Vaticaan