Mieke Berger
Wijsheidsweb, 15 februari 2018
De kortste definitie van identificatie is het proces waarbij je denkt iets (lichaam) of iemand (persoon) te zijn, die je in feite niet bent. Het makkelijkste voorbeeld is natuurlijk als we in de bioscoop worden meegevoerd met de door de acteurs opgeroepen emoties. We gaan zo op in het verhaal dat we vergeten wie of wat we zijn.
Zeker in het begin van de bewegende film kon het zover gaan dat de toeschouwers zich zo met de held identificeerden dat ze het witte doek met daarop geprojecteerde boeven te lijf gingen.
Pas als de betovering voorbij is, zien we dat waar we onszelf verschrikkelijk over liepen op te winden, feitelijk niet bestaat. Het zijn slechts vluchtige beelden, zonder enige substantie.
‘Ik Ben’
Dit voorbeeld kunt u beschouwen als een metafoor voor ons leven. Het begint met ons besef dat we een individu zijn. Dat is het gevoel ‘Ik Ben’ na het wakker worden. Dat is de eerste identificatie, namelijk met het bewustzijn. Dit bewustzijn maakt het vervolgens mogelijk dat we letterlijk een wereld, waarin we zelf acteren, als beeld oproepen. Dit proces komt automatisch tot stand.
Nu denken we dat we een man zijn of een vrouw, dat we rijk of arm zijn, dat we gelukkig of ongelukkig zijn. Zodra deze identificatie of vereenzelviging met ons lichaam en geest heeft plaatsgevonden, zorgt die identificatie ervoor dat we ons lichaam en geest in stand willen houden. Elke bedreiging (fysiek, financieel, sociaal) zet ons aan tot actie. Inmiddels zijn we helemaal vergeten dat we niet bewustzijn, lichaam en persoon zijn, maar dat het iets is dat ons (wie of wat dat ook is) overkomt.
Actie — reactie
De tragiek is nu dat elke actie gericht op overleven reacties oplevert. Ook die moeten we weer met nieuwe acties tegemoet treden, die op hun beurt weer reacties uitlokken. En zo houdt het spel actie/reactie zichzelf in stand. We zoeken naar permanente oplossingen voor onze problemen, maar we hebben niet in de gaten dat zodra ze opgelost zijn er nieuwe problemen ontstaan. Geen oplossing is permanent, feitelijk is niets in de wereld permanent, maar onderhevig aan de cyclus opkomst, bloei en verval. Ook ons lichaam, ook onze geest.
Dit gevecht om het bestaan gaat gepaard met pijn (fysiek, emotioneel, geestelijk) en soms lijkt het erop dat hoe harder we streven of ons verzetten, hoe groter de pijn die we ondergaan. We zien hier dat actie en reactie polariteiten zijn, als noodzakelijke voorwaarden voor manifestatie (het doen ontstaan van een ‘fysieke’ wereld). Bijvoorbeeld: liefde en haat zijn polariteiten, die uit dezelfde bron voortkomen. Daarom zijn liefde en haat niet verschillend, maar de keerzijden van dezelfde medaille. Dat verklaart waarom liefde zo makkelijk kan omslaan in haat.
Wij zijn dus door die identificatie de achtergrond vergeten van waaruit ons lichaam en geest is verschenen. Het gevecht om het bestaan te verdedigen, leidt uiteraard tot spanningen, die zich vertalen in talloze lichamelijke en geestelijke problemen.
Laten we een voorbeeld nemen. Vanuit emotionele liefde gaan we een relatie aan met een ander. In het samenleven gaat alles een tijdje goed, maar dan moeten we toch onszelf verdedigen als onze partner teveel ruimte opeist, of onvoldoende rekening met ons houdt. Dit leidt tot irritatie en kan uiteindelijk zo ontsporen, dat waar de emotie liefde de relatie deed beginnen, de emotie haat de relatie doet stranden. In dat laatste geval gaan we vervolgens weer op zoek naar een volgende partner die ons tijdelijk zal bevallen.
Irritatie, uiteenvallen van de relatie, zoeken naar een nieuwe liefde gaat je niet in de kouwe kleren zitten. Spanningen vertalen zich in lichamelijke klachten. Bijvoorbeeld pijn op de borst, benauwdheid, niet kunnen slapen. Uiteraard willen we daar een oplossing voor. De dokter en medicijnen kunnen verlichting geven.
De cyclus probleem — oplossing — probleem — oplossing
Het leven gaat door en de cyclus kan zich herhalen. Omdat die cyclus probleem — oplossing — probleem — oplossing, zich in verschillende gedaante presenteert, worden we telkens weer verleid om het gevecht aan te gaan. We hebben dan niet door dat het gevecht niet tot een permanente oplossing leidt en dus zijn we veroordeeld tot telkens herhaald lijden.
Onze identificatie met lichaam en geest (ego) houdt het lijden in stand. Of zoals Jean Klein het verwoordde:
‘onrust is het gevolg van zoeken naar geluk in een object.’
Anders gezegd het kleine ikje of ego, doet alsof hij reëel en echt is. We denken ons ego te zijn. We handelen er naar, we gaan als het ware gekokerd kijken en vergeten het grotere plaatje. We denken een individu te zijn, los van en bedreigd door van alles en iedereen. Gekokerd kijken leidt tot fanatisme, geen oog hebben voor andere standpunten, jezelf aangevallen voelen. Het legitimeert agressie, terwijl je niet ziet dat je even grote tegenkrachten oproept. Het houdt identificatie in stand, het ego leeft hiervan. Het geeft het valse gevoel dat je echt leeft en wie wil nou niet leven?
Lijden en niet-lijden wisselen elkaar af
Wat is dan de oplossing? Allereerst: we kunnen niet-lijden nastreven, maar het is altijd onlosmakelijk verbonden met lijden, twee polen van dezelfde magneet. Lijden en niet-lijden wisselen elkaar af. Paradoxaal leidt streven naar minder lijden vaak tot meer lijden: actie en reactie. De vraag is dus kunnen we stoppen met streven en hoe doe je dat?
Streven naar lijden en vermijden van leed is een automatisch proces, dat zich niet laat sturen door onze wil. We hebben hierin geen vrije keuze. Kortom we doen wat we moeten doen. Maar als het ons gegeven is, kunnen we tegelijkertijd op enige afstand naar dit spel kijken. Hiermee halen we als het ware de emotionele angel uit het probleem.
De visie ‘Oorspronkelijk Jin Shin’
Feitelijk is dit ‘op afstand kijken’ een eerste stap richting disidentificatie. Dat wil zeggen het zich bewust worden dat we niet zijn wat we dachten en ons inbeeldden te zijn. Het geeft wat rust en soms ook berusting.
Hier zien we waar het in van de visie ‘Oorspronkelijk Jin Shin’ om draait. Niet om het totale lijden op te lossen, want dat kan niet zoals we gezien hebben.
Wel beoogt Oorspronkelijk Jin Shin ons bewust te laten worden van wie of wat we ten diepste zijn. Niet het gekokerd ego, maar de bron waaruit het bewustzijn, het lichaam en de wereld uit voortgekomen zijn. Die bron is het Tijdloos onveranderlijke, (Shin), waarin het tijdelijk veranderlijke vorm (Jin) heeft aangenomen.
Het doel van Jin Shin is de identificatie met het ego te laten stoppen. In die zin is het fijn dat lichamelijke klachten ons wijzen op het vergeten dat we het Tijdloze Onveranderlijke zijn. Het is als het ware een herinnering: je bent niet wat je denkt te zijn, dat is letterlijk alleen maar verbeelding. Sterker nog: je bent niet (een individu, met een geest en een wereld), maar er is alleen Zijn. Let wel dat is niet een ik ben mijn Zijn! Het is de overtuiging dat je bent wat iedereen was voor en is na zijn geboorte en als hij diep in slaap is.
Meer concreet, het principe van Oorspronkelijk Jin Shin wijst erop, te gaan waar de opeenhoping van de hechting (contractie) zich bevindt, er bij te blijven. Te erkennen dat het een obstakel is, wat gebonden is aan de ik–projectie.
Men blijft in aandacht bij dit proces, zoals het zich zou kunnen afspelen, waarbij mogelijk de contracties zich overgeven en oplossen, waardoor ook de fysiek ruimer wordt. Lichamelijk ongemak en pulsaties in de pols geven informatie over hoe een identificatie zo vast zit, dat de weg naar Inzicht en naar het “Tijdloze Onveranderlijke” gehinderd wordt. Ruimer worden, de weg naar vrij-zijn, betekent wakker worden, zoals dat ook in de Vedanta Filosofie genoemd wordt door Wijzen als Sri Ramana Maharshi en Sri Nisargadatta Maharaj. Wakker worden betekent: inzien wat je bent, wat eigenlijk raar uitgedrukt is omdat jij en ik ophouden als zodanig te bestaan.
Acceptatie van Wat-Is
Dit disidentificatie proces leidt uiteindelijk tot acceptatie van Wat-Is. Dit proces is net zo onvermijdelijk als het afdwingbaar is.
Men zoékt de Eenheid, Zijn, dat is onze ware natuur, maar het ís in feite oplossen van je vastgezette ideeën en overtuigingen!
De ik-wil drukt zich uit in verkramping.
Vrijheid is: afwezigheid van wil.
Vandaar een mogelijk weg te beginnen aan de hand van Oorspronkelijk Jin Shin:
- Fysio-filosofie: Besef van Zelf, de oorsprong.
- Fysio-psychologie: herkennen van jezelf (gedrag en reacties)
- Fysio-fysiologie: hoe kan ik me bereid maken om de identificatie te laten gaan en spontaan te bewegen.
- Berger, M. (2004) Oorspronkelijk Jin Shin, Hillegom: InZicht Uitgeverij