Maya Plas, tekst en tekening
Maart 2023
Volgens overlevering ben ik de dochter van wijsheid en verbittering.
Elke ochtend kijk ik in de spiegel. Als ik me ontspannen voel, herken ik de eigenschappen van mijn beide ouders in het spiegelbeeld en ben daarmee in balans. Op zo’n dag zijn de lange lijnen uit het gebruinde gezicht van mijn vader licht gebogen. Het ronde is afkomstig uit het gelaat van mijn moeder.
Op een minder goede dag kijk ik kritisch naar het strakke gezicht in de spiegel dat me met toegeknepen oogleden priemend aankijkt en herken mijn vaders trekken. Zijn gezicht straalde vechtlust uit en bitterheid.
Als ik erg moe en verdrietig ben en mijn wangen uitgezakt dan heeft het gezicht in de spiegel veel weg van de vrouw waaruit ik geboren ben.
Deze afspiegeling van hun beide persoonlijkheden heb ik van horen zeggen en ook een enkele keer zelf kunnen ervaren in contact met ze.
Mijn vader uitte vaak in het openbaar zijn teleurstellingen en maakte de rijken verwijten. In plaats van begrip oogstte hij vijandschap. Hij genoot als starter niet het vertrouwen van de rijke boeren van wie hij geld wilde lenen zoals dat in die tijd gebruikelijk was.
Hij was als vreemde in de streek komen wonen en werd met argwaan bekeken. Hij wilde het geld gebruiken om een boerderij te kopen met land erbij.
De boerderij en het land er omheen kwamen er maar zonder geleend geld.
Over mijn moeder werd gezegd dat ze gastvrij en wijs was.
En dat ze met één opmerking de dingen in de juiste proporties terug kon brengen! Als haar man, lange boze tirades hield over alles en iedereen die hem had tegengewerkt, bracht ze zij hem met een relativerende opmerking met twee voeten terug de aarde. Vaak met humor, mild spottend. Iemand die in haar buurt woonde zei ooit tegen mij dat ze een wijze vrouw was!
En mild was gebleven, hoorde ik. Ze hadden het niet breed verloren twee kinderen kort na hun geboorte en ze hebben mij tijdens ziekte onder druk afgestaan.
Daar hebben mijn beide ouders veel verdriet van gehad, hoorde ik later!
In het dorp waar ik opgroeide een paar kilometer van mijn geboorte streek, kende iedereen elkaars situatie en ook van de mensen uit de nabije omgeving.
Als kind werd ik er op uit gestuurd om contributiegeld op te halen voor missie boekjes en zo kwam ik bij veel mensen over de vloer.
De hoeves lagen verspreid en meerdere malen werd ik binnengevraagd, kreeg drinken en wat lekkers. Er werd aardig met mij gesproken maar ook vragen gesteld. Soms uit nieuwsgierigheid en soms met mededogen.
Te pas en te onpas werd me gevraagd naar mijn toekomstplannen? Bleef ik voorgoed in hun dorp of was het mijn plan later terug te keren naar mijn echte ouders die in een naastgelegen streek woonden?
De meningen in het dorp waren verdeeld over wat voor mij het juiste was om te doen!
Sommige mensen drukten mij op het hart, dat ik mijn eigen ouders niet mocht vergeten, dat het goede mensen waren die vele tegenslagen te verduren hadden gekregen in hun leven. Anderen vonden dat ik in het gezin van mijn opvoeders moest blijven, daar wachtte mij een goede toekomst en kon ik uit dankbaarheid voor de oude dag zorgen voor hen die mij in huis hadden genomen.
Ik wist niet goed raad met dat soort vragen en gaf er nauwelijks antwoord op, registreerde ze wel!
In die tijd had de boerengemeenschap een heilig ontzag voor de pastoor, de huisarts en de notabelen. In de jaren vijftig hadden de meeste mensen in het dorp geen weet van de eigen identiteit van het kind, dat bestond in hun beleving nog niet.
Men hield vast aan oude tradities die voor mannen en vrouwen golden, waar ieder een vaste plek innam die voornamelijk uit plichten bestond! De oudste zoon was de opvolger van zijn vader en erfde de boerderij. De andere kinderen werkten buitenshuis, een enkeling leerde een beroep of mocht doorleren. Meisjes niet.
Ik had geen basisplek, bleef een kind op voorwaarde! Vond geen thuis!
Net als iedereen kreeg ik de via geboorte de genen en de krachten mee van mijn ouders en voorouders. Die vielen niet in de goede aarde bij de mensen waar ik opgroeide. Ze hebben geprobeerd mij met geweld naar hun eigen model te kneden. Dat maakte mij tot een angstig en nerveus kind. Ik stond altijd aan en nog vaak!
Uiteindelijk koos ik mijn eigen weg en dat had een prijs. Mijn leven was lange tijd erg lastig, ik kreeg te maken veel verlies.
Keer op keer ben ik op zoek gegaan naar betekenis. Ben eraan gegroeid, het heeft me verder gebracht. Ik zie de gebeurtenissen in mijn leven in een bepaald perspectief. Er is veel om dankbaar voor te zijn!
Ondanks dat ik nu een fijn leven heb, komen er nog regelmatig situaties voor waarin ik te maken krijg met angsten en demonen uit mijn verleden.
Telkens zet ik weer een stapje verder om mijn geschonden basis sterker te maken.
Het is een bekend gegeven dat mensen, die zich kunnen aanpassen aan de omstandigheden en niet verbitterd raken, overlevers zijn!
Als ik in de spiegel kijk zie ik allebei mijn ouders, voel hun krachten in mij, ben er dankbaar voor en doe er mijn voordeel mee!
Ik ben me bewust van mijn sterke wil en mijn veerkracht. Mijn reis is nog niet ten einde. Mijn lichaam wordt ouder maar mijn geest blijft levendig!
Dat wil ik graag zo houden!
